Botany at Stefan Batory University in Vilna (Wilno, Vilnius) (1919–1939)
DOI:
https://doi.org/10.4467/2543702XSHS.19.005.11011Słowa kluczowe:
badania botaniczne, historia botaniki, Litwa, okres międzywojenny, polscy botanicy, Polska, Uniwersytet w Wilnie, Uniwersytet Stefana Batorego, Józef Trzebiński, botanical research, history of botany, Lithuania, Poland, Polish botanists, the interwar period, twentieth century, Vilnius, Wilno, University in Vilna, Stefan Batory University, Jakub Mowszowicz, Jan Muszyński, Bronisław Szakien, Piotr WiśniewskiAbstrakt
The university in Vilna (in Polish: Wilno, now: Vilnius, Lithuania), founded in 1579, by Stefan Batory (Stephen Báthory), King of Poland and Grand Duke of Lithuania, was a centre of Polish botany in 1780–1832 and 1919–1939.
In the latter period the university functioned under the Polish name Uniwersytet Stefana Batorego (in English: Stefan Batory University). It comprised six departments connected with botany (General Botany, Pharmacognosy and Cultivation of Medicinal Plants, Plant Taxonomy, Botanical Garden, Garden of Medicinal Plants, and Natural History Museum).
There worked such distinguished scientists, as: Jakub Mowszowicz (1901–1983), phytogeographer and phytosociologist; Jan Muszyński (1884–1957), botanist and pharmacist; Bronisław Szakien (1890–1938), cytologist and mycologist; Piotr Wiśniewski (1881––1971), physiologist; and Józef Trzebiński (1867–1941), mycologist and phytopathologist. Ca. 300 publications (including ca. 100 scientific ones) were printed in the period investigated, dealing mainly with morphology and anatomy, cytology, plant physiology, floristics (floristic geography of plants), systematics (taxonomy) of vascular plants, mycology and phytopathology, ecology of plant communities (phytosociology), as well as ethnobotany, and history of botany. Stefan Batory University was also an important centre of teaching and popularization of botany in that region of Europe.
The aim of the article is to describe the history of botany at the Stefan Batory University in 1919–1939.
Botanika na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie (Vilna, Vilnius) (1919–1939)
Abstrakt
Uniwersytet w Wilnie (w języku angielskim: Vilna, obecnie: Vilnius w Republice Litewskiej), założony w 1579 r. przez Stefana Batorego, króla Polski i wielkiego księcia Litwy, był ośrodkiem polskiej botaniki w latach 1780–1832 oraz 1919–1939. W tym ostatnim okresie funkcjonował pod nazwą Uniwersytet Stefana Batorego (w języku angielskim: Stefan Batory University).
W latach 1919–1939 zorganizowano następujące zakłady związane z botaniką: Botaniki Ogólnej, Farmakognozji i Hodowli Roślin Lekarskich, Systematyki Roślin, Ogród Botaniczny, Ogród Roślin Lekarskich oraz Muzeum Przyrodnicze.
W ośrodku wileńskim pracowali wybitni uczeni, m.in. Jakub Mowszowicz (1901–1983), fitogeograf i fitosocjolog; Jan Muszyński (1884–1957), botanik i farmaceuta; Bronisław Szakien (1890–1938), cytolog i mykolog; Piotr Wiśniewski (1881–1971), fizjolog oraz Józef Trzebiński (1867–1941), mykolog i fitopatolog. Badacze roślin ogłosili drukiem ok. 300 publikacji (w tym ok. 100 naukowych) dotyczących głównie morfologii i anatomii, cytologii, fizjologii roślin, florystyki (florystycznej geografii roślin), systematyki (taksonomii) roślin naczyniowych, mykologii i fitopatologii, ekologii zbiorowisk roślinnych (fitosocjologii), a także etnobotaniki i historii botaniki. Uniwersytet Stefana Batorego był również ważnym ośrodkiem nauczania i popularyzacji botaniki w tym regionie Europy.
Celem artykułu jest opracowanie historii botaniki na Uniwersytecie Stefana Batorego w latach 1919–1939.
Bibliografia
ARCHIVAL SOURCES
Lietuvos Centrinis Valstybės Archyvas [Lithuanian Central State Archives]– in footnotes cited in brief: LCVA
Akta Uniwersytetu Stefana Batorego wWilnie [Files of the Stefan Batory University in Vilna] sygn. F. 175:
(IA) 919 – Zakłady Wydz. Mat.-Przyr.: Muzeum Przyrodnicze 1928/29–1936/37; 1 (IA) B 955 – Protokoły posiedzeń senatu 1930–31; 1 (IBb) 1013– Akta osobowe Kazimiera Wilczyńska (zd. Urbanowicz); 1 (IBb) 52– Akta osobowe Wacław Strażewicz; 1 (IBb) b 898 – Zbiór dokumentów osobowych; A 14 nr 299 – Akta osobowe Irena Michalska (Malinowska); I Ab 56 – Wydział Mat.-Przyr. 1930/31; I Ab 152 – Sprawozdanie roczne 1924/25; I Ab 311 – Sprawozdanie roczne 1930/31; I Ab 314 – Sprawozdania roczne 1933/34; I Ab 391 – Wydział Mat.-Przyr. sprawozdania 1923/24–1933/34; I Bb 59 – Akta osobowe Józef Trzebiński; I Bb 637 – Akta osobowe Bronisław Szakien; IBb 784– Akta osobowe Piotr Wiśniewski; VII B 48 – Nagrody za prace studenckie 1928/29–1935/36; VII B 52 – Sprawozdania Wydział Mat.-Przyr. 1929/30–1935/36; VII B 54 – Protokoły Rady Wydziału 1920/21; VII B 56 – Protokoły Rady Wydziału 1922/23; VII B 57 – Protokoły Rady Wydziału 1923/24; VII B 58 – Protokoły Rady Wydziału 1924/25; VII B 59 – Protokoły Rady Wydziału 1925/26; VII B 161 – Protokoły Rady Wydziału 1936/37–1937/38; VII B 197 – Wydz. Mat.-Przyr. Sprawozdanie za 1937/39; VII B 198 – Wydz. Mat.-Przyr. Sprawozdanie za 1938/39; VII B 200 – Protokoły Rady Wydziału 1938/39; VII B 229 – Muzeum Przyrodnicze; VII B 232 – Wydz. Mat.-Przyr. Sprawozdania Zakładów 1936/37, 1937/38; VII B 265 – Habilitacja dr Bronisława Szakiena.
STUDIES
Fiedorowiczówna, Zofja 1931: Zoocecidia roślin zebrane w powiecie dziśnieńskim i brasławskim Ziemi Wileńskiej. Les zoocecidiés trouvées sur les plantes dans les environs des villages de Szarkowszczyzna, Pohost, Druja du district de Dzisna, province de Wilno. Prace Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie Wydział Nauk Matematycznych i Przyrodniczych 6, pp. 25–39.
Gątkiewiczowa, Janina 1963: Profesor dr Witold Sławiński zasłużony naukowiec, pedagog i społecznik 27. XI. 1888 r. – 4. IX. 1962 r. Wiadomości Botaniczne 7(2), pp. 113–116.
Goldmanówna, Nojma 1931: Wpływ czynników zewnętrznych na okres spoczynkowy kłączy paproci Aspidium Filix mas Sw. i Athyrium Filix femina R. Einfluss äusserer Faktoren auf die Ruheperiode der Rhizome der Farne Aspidium Filix mas Sw. und Athyrium Filix femina R. Prace Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie Wydział Nauk Matematycznych i Przyrodniczych 6, pp. 155–214 + tabl. I.
Goldmanówna, Nojma 1933: Przyczynek do przedłużenia okresu spoczynkowego paproci Aspidium Filix mas Sw. Beitrag zur Verlängerung der Ruheperiode des Farnes Aspidium Filix mas Sw. Prace Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie Wydział Nauk Matematycznych i Przyrodniczych 7, pp. 139–141.
Grębecka, Wanda 1979: L’enseignement de la botanique à l’Université de Vilna (1781–1839). Kwartalnik Historii Nauki i Techniki24(3), pp. 595–610.
Grębecka, Wanda 1998: Wilno – Krzemieniec. Botaniczna szkoła naukowa (1781–1841). Warszawa: Komitet Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk. ISBN 83-908973-1-8 („Rozprawy z Dziejow Nauki i Techniki” 7).
Grębecka, Wanda 2003: Wkład Profesora Jakuba Mowszowicza w historiografię botaniki Kresów Wschodnich I Rzeczypospolitej. [In:] K. Czyżewska, J. Hereźniak (eds). Aktualne kierunki i perspektywy badań w geobotanice na progu trzeciego tysiąclecia. Wkład Profesora Jakuba Mowszowicza w powstanie i rozwój łódzkiej szkoły geobotanicznej. ISBN 83–7171–665–6. Łódź: Wydaw. Uniwersytetu Łódzkiego, pp. 65–73.
Hereźniak, Janusz; Czyżewska, Krystyna 2000: Profesor Jakub Mowszowicz. Łódź: Łódzkie Towarzystwo Naukowe. ISSN 1230–4328 („Sylwetki Łódzkich Uczonych” 58).
Hryniewiecki, Bolesław 1949: Zarys dziejów botaniki. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Szkolnych, pp. 150.
Jaczewski, Bohdan 1978: Polityka naukowa państwa polskiego w latach 1918–1939. Wrocław – Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. ISSN 0077–054X („Monografie z Dziejów Nauki i Techniki” 116).
Klimavičiūtė, Jolita 1997: Stepono Batoro Universiteto botanikos katedros (1919–1939) ir joje atliktų mokslinių tyrinėjimų vertė botanikos mokslui Lietuvoje. „Lietuvos Jaunųjų Botanikų Darbai”, pp. 113–119. Vilnius.
Klimavičiūtė, Jolita 1998a: Botanikos mokslo raida Lietuvoje 1919–1943 metais. Vilnius.
Klimavičiūtė, Jolita 1998b: Botanikos mokslo raidos Lietuvoje 1919–1943 m. mokslometrinė charakteristika. Botanica Lithuanica4(1), pp. 85–98.
Klimavičiūtė, Jolita 2002: Botanikos mokslo raida Lietuvoje 1919–1943 m. (summ.: Development of botany science In Lithuania In 1919–1943). Vilnius: Botaniko instituto leidykla. ISBN 9986–662–19–2.
Köhler, Piotr 1994: Zielniki botaników ośrodka wileńskiego z lat 1780–1840 w Kijowie, Krakowie i Wilnie.Kwartalnik Historii Nauki i Techniki 39(1), pp. 109–116.
Köhler, Piotr 2016a: Leksykon Botaników Polskich. Dictionary of Polish Botanists. 86. Stefan Apoloniusz Kownas. Wiadomości Botaniczne60(1/2), pp. 32–36.
Köhler, Piotr 2016b: Leksykon Botaników Polskich. Dictionary of Polish Botanists. 87. Anna Niekrasz. Wiadomości Botaniczne 60(1/2), pp. 37–39.
Köhler, Piotr 2016c: Leksykon Botaników Polskich. Dictionary of Polish Botanists. 89. Antonina Saturnina Lucyna Sienicka. Wiadomości Botaniczne60 (1/2), pp. 43–46.
Köhler, Piotr 2016d: Leksykon Botaników Polskich. Dictionary of Polish Botanists. 90. Bronisław Szakien. Wiadomości Botaniczne 60(1/2), pp. 47–50.
Köhler, Piotr; Majewski Tomasz 2016: Leksykon Botaników Polskich. Dictionary of Polish Botanists. 91. Józef Trzebiński. Wiadomości Botaniczne 60(1/2), pp. 51–55.
Konarski, Stanisław 1998: Franciszek Ksawery Skupieński, (Pumski) (1888–1962). H. Markiewicz (ed.). Polski Słownik Biograficzny. Vol. 38, pp. 515–516. Wrocław: Wydawnistwo Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. ISBN 83–04–00148–9.
Kosiek, Zdzisław 1983: Botanika. [In:] Zarys dziejów nauk przyrodniczych w Polsce. K. Maślankiewicz (ed.), Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Wiedza Powszechna. ISBN 83–214–0056–6, pp. 413–479.
Kotlarówna, Olga 1934: Przyczynek do anatomji zoocecidjum kwiatowego na Phlox paniculata L., wywołanego przez muchówki (Diptera). Ein Beitrag zur Anatomie der Galle an den Blüten von Phlox paniculata L., verursacht durch Dipteren. Prace Towarzystw Przyjaciół Nauk w Wilnie Wydział Nauk Matematycznych i Przyrodniczych 8, pp. 371–380 + I–II tabl.
Kruszyński, Ryszard 1938: Krytyczny przegląd chorób roślin zaobserwowanych w północno-wschodniej Polsce w latach 1928–1937. Rocznik Ochrony Roślin 5(6), pp. 67–110.
Kurancowa, Zofia 1970: Uroczystości jubileuszowe 60-lecia pracy naukowej prof. dr Piotra Wiśniewskiego.Wiadomości Botaniczne 14(1), pp. 65–67.
Ławrynowicz, Maria 2003: Wkład Profesora Jakuba Mowszowicza w upowszechnianie wiedzy botanicznej w Polsce. [In:] K. Czyżewska, J. Hereźniak, editors. Aktualne kierunki i perspektywy badań w geobotanice na progu trzeciego tysiąclecia.Wkład Profesora Jakuba Mowszowicza w powstanie i rozwój łódzkiej szkoły geobotanicznej, pp. 87–88. Łódź.
Macuk, Sergiusz 1938: Zespoły roślinne okolic miasteczka Koziany powiatu brasławskiego. Pflanzenvereine der Umgegend von Städtchen Koziany Kreis Brasław, Woiewodschaft Wilno. Prace Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie Wydział Nauk Matematycznych i Przyrodniczych 12, pp. 320–366 + I tabl.
Mägdefrau, Karl 2004: Historia botaniki. Życie i dokonania wielkich badaczy. Wrocław [translated by M. Mularczyk, ser.: Prace Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Wrocławskiego Vol. 7(1) („Acta Universitatis Wratislaviensis” 2258)]. ISSN 0239–6661 ISBN 83–229–2523–9, pp. 357.
Majewski, Tomasz 1982: Ryszard Kruszyński (1908–1940). Acta Mycologica 18 (2), pp. 171–174.
Majewski, Tomasz 2016: Dzieje poznania chorób roślin w Polsce. Warszawa: Wydawnictwo SGGW, Instytut Historii Nauki PAN, ISBN 978–83–7583–703–2, pp. 638.
Michalska, Iréne; Skupieński François-Xavier 1938: Recherche écologiques sur les Acrasiées Polysphondylium pallidum Olice, Polysphondylium violaceum Bref, Dictyostelium mucoroides Bref. Comptes rendus hebdomadaires des séances de l’Académie des sciences (Paris)207 (juillet–décembre 1938), pp. 1239–1241.
Michalski, Andrzej 1935: Porosty (Lichenes) okolic Wilna i Trok. Die Flechtenflora (Lichenes) der Umgebung von Wilno und Troki. Prace Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie Wydział Nauk Matematycznych i Przyrodniczych 9, pp. 335–348.
Michalski, Andrzej 1936: Grzyby pasożytnicze, zaobserwowane na roślinach dziko rosnących oraz uprawnych na terenie powiatu wileńsko-trockiego. [Verzeichnis der im Kreis Wilno–Nowe Troki gesammelten parasitischen Pilze]. Kosmos ser. A, 61, pp. 239–279.
Michalski, Andrzej 1937: Grzybki pasożytnicze na porostach. Die Flechtenparasiten. Acta Societatis Botanicorum Poloniae 14 (1), pp. 45–48.
Michalski, André; Skupieński François-Xavier 1939: Recherches écologiques sur Physarum didermoides Rost, Myxomycète endosporé. Comptes rendus hebdomadaires des séances de l’Académie des sciences (Paris) 208 (janvier 1939), pp. 225–227.
Mienicki, Ryszard 1929: Pierwsze dziesięciolecie Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. [In:] Księga Pamiątkowa ku uczczeniu CCCL rocznicy założenia i X wskrzeszenia Uniwersytetu Wileńskiego. Vol. II. Dziesięciolecie 1919–29. Wilno: Nakł. Uniwersytetu Stefana Batorego, pp. 115(1)–158(44).
Morton, Alan G. 1981: History of botanical science. An account of the development of botany from ancient times to the present day. London, New York, Toronto, Sydney, San Francisco.
Mowszowicz, Jakub 1937a: Flora i zespoły roślinne „Gór Ponarskich” i ich najbliższych okolic. Flora und Pflanzengesellschaften von Ponary und nächster Umgebung. Część I. Prace Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie Wydział Nauk Matematycznych i Przyrodniczych 11, pp. 273–283, 353–402.
Mowszowicz, Jakub 1937b: Szata roślinna północno-wschodniej Polski. Wilno.
Mowszowicz, Jakub 1938a: Flora i zespoły roślinne „Gór Ponarskich” i ich najbliższych okolic. Flora und Pflanzengesellschaften von Ponary und nächster Umgebung. Część II. Prace Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie Wydział Nauk Matematycznych i Przyrodniczych 12, pp. 248–282, 367–411.
Mowszowicz, Jakub 1938b: Świat przyrody żywej (hodowle). Wilno.
Mowszowicz, Jakub 1938c: Wykaz roślin naczyniowych Wileńszczyzny z wyszczególnieniem dotychczas podanych stanowisk (Pteridophyta, Gymnospermae, Angiospermae (Monocotyledones)). Prace Zakładu Botaniki Ogólnej Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, pp. unnumbered 2 + 96 + unnumbered 2.
Mowszowicz, Jakub 1939a: Flora przedwiośnia i pierwiośnia. (Klucz do oznaczania wczesnych wiosennych roślin zielnych). Wilno.
Mowszowicz, Jakub 1939b: Rozpoznawanie drzew i krzewów, rosnących w dzikim stanie i hodowanych w Wileńszczyźnie. Wilno.
Mowszowicz, Jakub 1957: Conspectus Florae Vilnensis. Przegląd flory wileńskiej. Część I. Wstęp i flora zarodnikowa okolic Wilna. Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Societas Scientiarum Lodziensis, Wydział III, Sectio III, Nr 47. Łódź.
Mowszowicz, Jakub 1958: Conspectus Florae Vilnensis. Przegląd flory wileńskiej. Część II. Flora kwiatowa okolic Wilna. Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Societas Scientiarum Lodziensis, Wydział III, Sectio III, Nr 51. Łódź.
Mowszowicz, Jakub 1959: Conspectus Florae Vilnensis. Przegląd flory wileńskiej. Część III. Flora Wileńszczyzny, Łódzkie Towarzystwo Naukowe, Societas Scientiarum Lodziensis, Wydział III, Sectio III, Nr 59. Łódź.
Mowszowicz, Jakub 1966: Botanika i botanicy w Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie w latach 1919–1939 (Przyczynki i wspomnienia). (Rés.: La chaire de botanique et ses représentants à l’Université de Stefan Batory à Vilna en cours de la période de 1919 à 1939). Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej Ser. B 12, pp. 99–124.
Mowszowicz, Jakub 1968: Wkład botaników wileńskich w organizację łódzkich wyższych uczelni. (Summ.: Wilno University botanists’ contribution to the organization of high schools in Łódź). Studia i Materiały z Dziejów Nauki Polskiej Ser. B 14, pp. 227–255.
Mowszowicz, Jakub 1973: Wybrane materiały do historii zoocecidiologii Polski i ziem ościennych. (Summ.: Selected materials to the history of zoocecidiology of Poland and the adjoining lands). Studia i Materiały z Dziejów Nauki Pol¬skiej Ser. B 24, pp. 79–88.
Mowszowicz, Jakub 1976a: Anna Niekrasz (8 VII 1896 – 14 IV 1973). Wspomnienie pośmiertne. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Botanica, ser. II 8, pp. 147–149.
Mowszowicz, Jakub 1976b: Helena Peksza (13 III 1900 – 4 I 1971). Wspomnienie pośmiertne. Acta Universitatis Lodziensis, Folia Botanica, ser. II 8, pp. 149–150.
Muszyński, Jan 1927: Wileńskie zioła ludowe. Wiadomości Farmaceutyczne 54(21–22), pp. 469–476.
Muszyński, Jan 1934: Alkaloidy europejskich gatunków Lycopodium. (Alkaloide der europäischen Lycopodium–Arten.). Acta Societatis Botanicorum Poloniae 11(3), pp. 277–286.
Muszyński, Jan; Strażewicz, Wacław 1933: Soja, jej historja, znaczenie gospodarcze, uprawa, użytkowanie oraz dotychczasowe wyniki uprawy w Polsce. Wilno.
Oszurkówna, Marja 1929: Wpływ czynników zewnętrznych na skrócenie okresu spoczynkowego cebulek Oxalis Deppei Lodd. Einfluss der äusseren Bedingungen auf die Verkürzung der Ruheperiode der Zwiebeln von Oxalis Deppei Lodd. Prace Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie Wydział Nauk Matematycznych i Przyrodniczych 5, pp. 195–209.
Paszewski, Adam 1971: Profesor dr Piotr Wiśniewski w dziewięćdziesiątą rocznicę urodzin. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Lublin – Polonia SectioC 26, pp. I–X.
Paszewski, Adam 1973: Z dziejów botaniki polskiej w ostatnim pięćdziesięcioleciu. Wiadomości Botaniczne 17(4), pp. 220–227.
Petkevičius, Rolandas; Typek, Joanna; Bilek, Maciej 2014: Jan Kazimierz Muszyński (1884–1957) prekursorem badań etnobotanicznych na Litwie. Etnobiologia Polska 4, pp. 55–82.
Prószyński, Konstanty 1931: Spis wyższych grzybów z rzędu Obłoczniaków (Hymenomycetes), zebranych w okolicy m. Trok i w lasach przyległych – w latach 1926–29. Liste des champignons Hymenomycetes, trouvés dans la région de Troki (palatinat de Wilno, Pologne). Prace Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie Wydział Nauk Matematycznych i Przyrodniczych 6, pp. 1–15 + tab. IV.
Rembieliński, Robert 1957: Pamięci Jana Muszyńskiego (1884–1957). Acta Poloniae Pharmaceutica 14(4), pp. 241–250.
Rukšėnienė, Jonė; Jonynaitė, Dalia 2006: Vilniaus universiteto herbariumo senoji kolekcija. Vilnius: Lietuvos nacionalinė UNESCO komisija. ISBN 9955-9746-7-2.
Rydzewski, Bronisław 1929: Wydział Matematyczno-Przyrodniczy U.S.B. w latach 1919–1929. [In:] Księga Pamiątkowa ku uczczeniu CCCL rocznicy założenia i X wskrzeszenia Uniwersytetu Wileńskiego. Vol. II. Dziesięciolecie 1919–29. Wilno: Nakł. Uniwersytetu Stefana Batorego, pp. 273(1)–376(104).
Sałata, Bogusław 1995: Leksykon botaników polskich. Dictionary of Polish botanists.15. Piotr Wiśniewski. Wiadomości Botaniczne 39(3/4), pp. 111–112.
Siedlecki, Michał 1929: Wspomnienia z pierwszych dwu lat organizacji Uniwersytetu Wileńskiego. [In:] Księga Pamiątkowa ku uczczeniu CCCL rocznicy założenia i X wskrzeszenia Uniwersytetu Wileńskiego. Vol. II. Dziesięciolecie 1919–29. Wilno: Nakł. Uniwersytetu Stefana Batorego, pp. 59 (1) –114(56).
Sinicynówna, Zinaida 1936: Zespoły roślinne torfowisk pod Nieświeżem. Les associations végétales de tourbières des environs de Nieśwież. Prace Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie Wydział Nauk Matematycznych i Przyrodniczych 10, pp. 115–174 + tabl. I–II.
Sławiński Witold 1922: Przyczynek do znajomości flory okolic Wilna, cz. I. Historja i Bibliografija. III. Wilno.
Sławiński Witold 1924: Zielone jeziora pod Wilnem, [Przyczynek do znajomości flory okolic Wilna. II.] Wilno.
Sławiński Witold 1925–1926: Dr. Jan Emmanuel Gilibert, profesor i założyciel Ogrodu Botanicznego w Wilnie. Przyczynek bio-bibljograficzny do historji Uniwersytetu Wileńskiego. Ateneum Wileńskie 3, pp. 8–45.
Sławiński Witold 1926: Jan Emanuel Gilibert. Przyczynki do życiorysu profesora historji naturalnej i założyciela Ogrodu Botanicznego Wszechnicy Wileńskiej. Archiwum Historji i Filozofji Medycyny oraz Historji Nauk Przyrodniczych 4 (II), pp. 233–249.
Sławiński Witold 1947: X. Stanisław Bonifacy Jundziłł profesor Historii Naturalnej Wszechnicy Wileńskiej. The Rev. Stanisław Bonifacy Jundziłł Professor of Natural History in the University of Wilno. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska Sectio E1 (Supplementum), pp. 1–208 + tabl. I–XIII.
Sokołowska-Rutkowska, Irena 1933: Zespoły roślinne Puszczy Rudnickiej w okolicy Rudnik i Żegaryna. Associations végétales de la forêt de Rudniki dans les environs de Rudniki et de Żegaryno (dép. de Vilno). Prace Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie Wydział Nauk Matematycznych i Przyrodniczych 7, pp. 49–86.
Sokołowska-Rutkowska, Irena 1988: Mgr Nadzieja Rojecka. Wiadomości Botaniczne 32(1), pp. 3–4.
Sokołowska-Rutkowska, Irena; Piszcz, Krystyna M. 1975: Andrzej Michalski. Wiadomości Botaniczne 19(1), pp. 73–76.
Szakien, Bronisław 1927: La formation des chromosomes hétérotypiques dans l’Osmunda regalis. La Cellule 38 (Volume jubilaire V. Grégoire, 3e partie), pp. 369–394.
Szakien, Bronisław 1929: Spis rdzy okolic Trok ziemi Wileńskiej. Aperçu des espèces de rouille provenant des environs de Troki de l’arrondissement de Wilno. Prace Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie Wydział Nauk Matematycznych i Przyrodniczych5, pp. 211–221.
Szakien, Bronisław 1935: Dodatkowy spis rdzy Wileńszczyzny (powiaty dziśnieński i postawski). Aperçu supplémentaire des espèces de rouille provenant de l’arrondissement de Wilno (Cantons de Dzisna et de Postawy). Prace Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie Wydział Nauk Matematycznych i Przyrodniczych 9, pp. 139–144.
Szakien, Bronisław 1936: Profase meiotique dans l’Equisetum silvaticum et l’Equisetum palustre. La Cellule 45, pp. 16–26.
Szakien, Bronisław 1937a: Kształtowanie się chromozomów w profazie mejotycznej u Equisetum silvaticum L. i Equisetum palustre L. La formation des chromosomes dans la profase meiotique chez l’Equisetum silvaticum L. et l’Equisetum palustre L. Prace Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie Wydział Nauk Matematycznych i Przyrodniczych 11, pp. 53–71 + tabl. I.
Szakien, Bronisław 1937b: Nowy przyczynek do znajomości rdzy Wileńszczyzny. Un nouvel aperçu sommaire de la rouille de l’arrondissement de Wilno. Prace Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Wilnie Wydział Nauk Matematycznych i Przyrodniczych 11, pp. 1–17 + tabl. I.
Szweykowscy, Alicja and Jerzy (editors) 2003: Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna. ISBN 83–214–1305–6.
Trzebiński, Józef 1925: Główne podstawy nauki o chorobach roślin. (Odczyt prof. J. Trzebińskiego wygłoszony w dn. 4.III. 1925 r. w Sali Śniadeckich U.S.B. w Wilnie). Tygodnik Rolniczy (Wilno) 9(21–22), pp. 187–189, (23–24), pp. 203–206.
Trzebiński, Józef 1930a: Choroby roślin. (Ogólna fitopatologia). Z licznemi rysunkami. Poznań, Warszawa, Wilno, Lublin.
Trzebiński, Józef 1930b: Roślinność Ziemi Wileńskiej, pp. 83–93. [In:] Wilno i Ziemia Wileńska. Zarys monograficzny. Vol. 1. Wilno.
Trzebiński, Stanisław 1929: Wydział Lekarski U.S.B. w latach 1919–1929. [In:] Księga Pamiątkowa ku uczczeniu CCCL rocznicy założenia i X wskrzeszenia Uniwersytetu Wileńskiego. Vol. II. Dziesięciolecie 1919–29. Wilno: Nakł. Uniwersytetu Stefana Batorego, pp 377(1)–507(131).
WG [Wanda Grębecka] 2015: Skupieński Franciszek Ksawery (21 XI 1888, Tum k. Łęczycy – 26 VI 1962, Łódź). [In:] B. Orłowski (ed.), Polski wkład w przyrodoznawstwo i technikę. Słownik polskich związanych z Polską odkrywców, wynalazców oraz pionierów nauk matematyczno-przyrodniczych i techniki, Vol. 4, p. 72. Warszawa.
Wiśniewski, Piotr 1930: Beiträge zur Kenntins der Ruheperiode der Winterknospen von Stratiotes aloides. Acta Societatis Botanicorum Poloniae 7(1), pp. 17–45
Wiśniewski, Piotr 1938a: †Bronisław Szakien. Wspomnienie pośmiertne– Nachruf (Zportretem– Mit Bildnistafel). Acta Societatis Botanicorum Poloniae 15 (4), pp. XXXI–XXXVI.
Wiśniewski, Piotr 1938b: †Konstanty Proszyński. Wspomnienie pośmiertne – Nachruf (Zportretem– Mit Bildnistafel). Acta Societatis Botanicorum Poloniae 15(4), pp. XXVIII.
Wolpjanówna, Leja 1934: Przyczynek do morfologji ianatomji zoocecidjum kwiatowego Dasyneura violae F. Lw. na Viola tricolor L. Ein Beitrag zur Morphologie und Anatomie der Galle Dasyneura violae F. Lw. an den Blüten von Viola tricolor L. Prace Towarzystwa Przyjaciół Nauk wWilnie Wydział Nauk Matematycznych i Przyrodniczych 8, pp. 393–405 + tabl. I–III.
Zemanek, Alicja 2011: Historia botaniki. [In:] Dzieje nauki. Nauki ścisłe iprzyrodnicze. M. Siwiec (ed.). Warszawa– Bielsko-Biała: Wydawnictwo Naukowe PWN. ISBN 978–83–262–0525–5, pp. 431–448.
Zemanek, Alicja; Köhler, Piotr 2016: Historia Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Stefana Batorego wWilnie (1919–1939). Studia Historiae Scientiarum 15, pp. 301–345. Available online: http://www.ejournals.eu/Studia-Historiae¬-Scientiarum/2016/15(2016)/art/8051/.
Zemanek, Alicja; Medwecka-Kornaś, Anna; Zdebska, Danuta; Kuta, Elżbieta; Joachimiak, Andrzej 2010: Instytut Botaniki (sum.: Institute of Botany). [In:] Uniwersytet Jagielloński. Złota Księga Wydziału Biologii iNauk o Ziemi, Część II: Historia instytutów. Jagiellonian University. The Golden Book of the Faculty of Biology and Earth Sciences, Part II: History of the institutes. A. Zemanek (ed.), Kraków: Uniwersytet Jagielloński, Księgarnia Akademicka. ISBN 978–83–7188–658–4, pp. 59–138.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Studia Historiae Scientiarum
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
