Słowa kluczowe
bezpieczeństwo wewnętrzne
ochrona informacji
organy ochrony prawnej
służby specjalne
Abstrakt
Prezentowana analiza realizuje dwa cele badawcze. Pierwszym jest ustalenie znaczenia pojęcia osłony kontrwywiadowczej w Polsce przez wskazanie różnic i podobieństw związanych z jego użyciem w obszarze nauk o bezpieczeństwie, nauk socjologicznych, nauk ekonomicznych oraz nauk prawnych. Drugi to ocena aktualnego stanu prawnego w Polsce, zwłaszcza zadań i uprawnień organów ochrony prawnej, aby rozstrzygnąć, czy koresponduje on z aktualnymi zagrożeniami o charakterze wywiadowczym dla najważniejszych osób w państwie, a przede wszystkim – czy pozwala na skuteczne przeciwdziałanie tym zagrożeniom. Ponadto autor wysuwa postulaty legislacyjne minimalizujące niedoskonałości systemu zidentyfikowane podczas analizy.
Bibliografia
Burczaniuk P., Przestępstwo szpiegostwa po nowemu, czyli w świetle nowelizacji Kodeksu karnego z 17 sierpnia 2023 roku, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2024, nr 30, s. 49–78. https://doi.org/10.4467/20801335PBW.24.002.19604.
Burczaniuk P., Przestępstwo szpiegostwa – rys historyczny, aktualne regulacje na tle doświadczeń praktycznych i analizy prawno-porównawczej wybranych państw, w: Uprawnienia służb specjalnych z perspektywy współczesnych zagrożeń bezpieczeństwa narodowego. Wybrane zagadnienia, P. Burczaniuk (red.), Warszawa 2017, s. 86–107.
Gołaszewska M., Zadania ABW w zakresie zwalczania zagrożeń godzących w bezpieczeństwo wewnętrzne państwa i jego porządek konstytucyjny, w: Prawne aspekty funkcjonowania służb specjalnych na przykładzie Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, P. Burczaniuk (red.), Warszawa 2021, s. 31–64.
Karpiuk M., Zakres działania służb specjalnych, w: M. Bożek i in., Służby specjalne w strukturze władz publicznych. Zagadnienia prawnoustrojowe, Warszawa 2014, s. 62–104.
Kwieciński M., Wykorzystanie analizy wywiadowczej i osłony kontrwywiadowczej w ocenie zagrożeń zagranicznej ekspansji działalności przedsiębiorstwa, „Zeszyty Naukowe Wszechnica Polska Szkoła Wyższa w Warszawie” 2019, nr 1, s. 87–101.
Słownik języka polskiego PWN, t. 1 i 2., M. Szymczak (red.), Warszawa 1999.
Sokolewicz W., Komentarz do art. 7 Konstytucji RP, w: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. Komentarz. Tom I, L. Garlicki, M. Zubik (red.), Warszawa 2016.
Źródła internetowe
Eksperci: za osłonę i ochronę kontrwywiadowczą odpowiadają służby specjalne i BOR, Puls Biznesu, 15 VI 2014 r., https://www.pb.pl/eksperci-za-oslone-i-ochrone-kontrwywiadowcza-odpowiadaja-sluzby-specjalne-i-bor-758916 [dostęp: 23 III 2024].
Jak działa osłona kontrwywiadowcza?, Gazeta Wyborcza, 16 VIII 2012 r., https://wyborcza.pl/7,75398,12313525,jak-dziala-oslona-kontrwywiadowcza.html [dostęp: 23 III 2024].
Kobylański M., Polskie sądownictwo należy lepiej zabezpieczyć przed działaniami obcych służb, Rzeczpospolita, 27 V 2024 r., https://www.rp.pl/prawnicy/art40433651-polskie-sadownictwo-nalezy-lepiej-zabezpieczyc-przed-dzialaniami-obcych-sluzb [dostęp: 28 V 2024].
Kontrwywiad, ABW, https://www.abw.gov.pl/pl/zadania/kontrwywiad/6,Kontrwywiad.html [dostęp: 23 III 2024].
Loba N., Osłona kontrwywiadowcza „ważnych osób” w państwie – fakty i mity, InfoSecurity24, 5 I 2024 r., https://infosecurity24.pl/sluzby-specjalne/agencja-bezpieczenstwa-wewnetrznego/oslona-kontrwywiadowcza-waznych-osob-w-panstwie-fakty-i-mity [dostęp: 23 III 2024].
Ojczyk J., Tak sędziowie dostają dostęp do informacji niejawnych. „To niedopuszczalne”, Business Insider, 8 V 2024 r., https://businessinsider.com.pl/prawo/sedzia-tomasz-szmydt-i-tajne-sprawy-nato-dlaczego-prawo-na-to-pozwala/fsrp2e8 [dostęp: 28 V 2024].
Osłona kontrwywiadowcza najwyższych urzędników jest fikcją. Rozmowa z gen. Zbigniewem Nowkiem, byłym szefem Urzędu Ochrony Państwa, Dziennik Polski, 17 VI 2014 r., https://dziennikpolski24.pl/oslona-kontrwywiadowcza-najwyzszych-urzednikow-jest-fikcja/ar/3475539 [dostęp: 22 III 2024].
Ruszkiewicz S., Służby nie zrobiły „wirówki” Andruszkiewiczowi. Przeoczenie czy celowy zabieg?, Wiadomości WP, 11 II 2019 r., https://wiadomosci.wp.pl/sluzby-nie-zrobily-wirowki-andruszkiewiczowi-przeoczenie-czy-celowy-zabieg-6348318800205953a [dostęp: 23 III 2024].
Uzasadnienie do Rządowego projektu ustawy o Służbie Ochrony Państwa, druk nr 1916 z 10 X 2017 r., https://orka.sejm.gov.pl/Druki8ka.nsf/0/77E928F50DC28E3CC12581B700310ED5/%24File/1916.pdf [dostęp: 22 III 2024].
Akty prawne
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (DzU z 1997 r. nr 78 poz. 483, ze zm.).
Ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2023 r. poz. 1834).
Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (t.j. DzU z 2024 r. poz. 248).
Ustawa z dnia 8 grudnia 2017 r. o Służbie Ochrony Państwa (t.j. DzU z 2024 r. poz. 325).
Ustawa z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (t.j. DzU z 2024 r. poz. 632).
Ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. o Centralnym Biurze Antykorupcyjnym (t.j. DzU z 2024 r. poz. 184).
Ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego (t.j. DzU z 2023 r. poz. 81, ze zm.).
Ustawa z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (t.j. DzU z 2023 r. poz. 1136, ze zm.).
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (t.j. DzU z 2023 r. poz. 1090).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (t.j. DzU z 2024 r. poz. 17).
Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (t.j. DzU z 2024 r. poz. 145).
Ustawa z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej t.j. DzU z 2021 r. poz. 372, ze zm.).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie przygotowania systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym (DzU z 2004 r. nr 98 poz. 978, ze zm.).
Uchwała nr 125 Rady Ministrów z dnia 22 października 2019 r. w sprawie Strategii Cyberbezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej na lata 2019–2024 (M.P. z 2019 r. poz. 1037).
Orzecznictwo
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 27 V 2002 r., sygn. akt K 20/01.
Inne dokumenty
Biała Księga Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, https://www.bialystok.ap.gov.pl/arch/teksty/biala_ksiega.pdf [dostęp: 22 III 2024].
Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2014, https://www.bbn.gov.pl/ftp/SBN%20RP.pdf [dostęp: 22 III 2024].
Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2020, https://www.bbn.gov.pl/ftp/dokumenty/Strategia_Bezpieczenstwa_Narodowego_RP_2020.pdf [dostęp: 22 III 2024].
Strategiczny Przegląd Bezpieczeństwa Narodowego. Główne wnioski i rekomendacje dla Polski, https://www.bbn.gov.pl/download.php?s=1&id=12574 [dostęp: 28 V 2024].
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego