Słowa kluczowe
cykl wywiadowczy
analizy wywiadowcze
pewność źródła
wiarygodność informacji
Abstrakt
Fazy przygotowania, analizy, integracji, wstępnej interpretacji danych i informacji wywiadowczych są stosunkowo szeroko opisane
w literaturze. Jedynie dziedzina oceny pewności źródeł oraz wiarygodności danych i informacji wywiadowczych nie nadąża za
rozwojem innych elementów w domenie działań informacyjnych. Ze względu na coraz intensywniejsze działania prowadzone przez
potencjalnych przeciwników należy obecnie stosowane metody, techniki i narzędzia poddać krytycznej ocenie i zidentyfikować ich
ograniczenia, a także podjąć próby opracowania i wdrożenia nowych procesów i procedur. Przede wszystkim trzeba zwiększać możliwości przygotowania i komunikowania coraz dokładniejszych ocen pewności źródeł oraz wiarygodności danych i informacji. W związku z tym należy: kwantyfikować dokładność informacji, przygotować nowe procedury i oprogramowanie, badać stopień nadmiarowości informacji, jej kompletność i poziom diagnostyczności. Pracownicy aparatów zdobywającego i analitycznego muszą mieć wiedzę na temat istniejących ograniczeń i poszukiwać sposobów rozwiązywania problemów. Takie poszukiwania nie powinny skupiać się na metodach uniwersalnych, lecz na pragmatycznym podejściu do każdego z elementów.
Bibliografia
ATP 2-91.8 Techniques for Document and Media Exploitation (data publikacji: 5 V 2015 r.).
Balance of Power. Theory and Practice in the 21st Century, T.V. Paul, J.J. Wirtz, M. Fortman (red.), Stanford University Press 2004.
Breakspear A., A New Definition of Intelligence, „Intelligence and National Security” 2013, t. 28, nr 5, s. 678–693. https://doi.org/10.1080/02684527.2012.699285.
Bühlmann H., Mathematical Methods in Risk Theory, New York 1970.
Capet P., d’Allones R., Information Evaluation in the Military Domain: Doctrines, Practices and Shortcomings, w: Information Evaluation, P. Capet, T. Delavallade (red.), New York 2014.
Complex Deterrence: Strategy in the Global Age, T.V. Paul, P.M. Morgan, J.J. Wirtz (red.), University of Chicago Press 2009.
Friedman J.A., Lerner J.S., Zeckhauser R., Behavioral Consequences of Probabilistic Precision: Experimental Evidence from National Security Professionals, „International Organization” 2017, t. 71, nr 4, s. 803–826.
Gill P., Explaining Intelligence Failure: Rethinking the Recent Terrorist Attacks in Europe; „International Journal of Intelligence and CounterIntelligence” 2020, t. 33, nr 1, s. 43–67. https://doi.org/10.1080/08850607.2019.1663702.
Gill P., Intelligence, Terrorism and the State, w: State, Power, Crime, R. Coleman i in. (red.), 2009.
Gill P., Intelligence, Threat, Risk and the Challenge of Oversight, Routledge 2008.
Gill P., Policing in Ignorance?, „Criminal Justice Matters” 2004, t. 58, nr 1, s. 14–15. https://doi.org/10.1080/09627250408553236.
Gill P., Security Intelligence and Human Rights. Illuminating the ‘Heart of Darkness’?,
„Intelligence and National Security” 2009, t. 24, nr 1, s. 78–102. https://doi.org/10.1080/02684520902756929.
Gill P., Theories of intelligence, w: The Oxford Handbook of National Security Intelligence, L.K. Johnson (red.), Oxford 2010, s. 43–58. https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780195375886.003.0003.
Gill P., Thinking about Intelligence Within, Without, and Beyond the State, „All Azimuth: A Journal of Foreign Policy and Peace” 2014, t. 3, nr 2, s. 5–20. https://doi.org/10.20991/allazimuth.167324.
Gill P., Twenty years on: Intelligence and Security Committee and investigating torture in the ‘war on terror’, „Intelligence and National Security” 2023, t. 38, nr 5, s. 799–815. https://doi.org/10.1080/02684527.2023.2178606.
Gill P., Phythian M., Intelligence in an insecure world, Cambridge 2012.
Herman M., Potęga wywiadu, Warszawa 2002.
Hilbert M., Toward a Synthesis of Cognitive Biases: How Noisy Information Processing can Bias Human Decision Making, „Psychological Bulletin” 2012, t. 138, nr 2, s. 211–237.
Hornowska E. i in., Paradoksalny efekt triangulacji?, „Edukacja” 2012, nr 4, s. 72–83.
Intelligence Theory. Key Questions and Debates, P. Gill, S. Marrin, M. Phythian (red.), New York 2009.
Irwin D., Mandel D.R., Improving information evaluation for intelligence production, „Intelligence and National Security” 2019, t. 34, nr 4, s. 503–525.
Jasiulewicz H., Teoria zaufania. Modele aktuarialne, Wrocław 2005.
Jewell W.S., Credible Means are Exact Bayesian for Simple Exponential Families, „ASTIN Bulletin. The Journal of the International Actuarial Association” 1974, t. 8, nr 1, s. 77–90.
Johnson L.K., Wirtz J.J., Intelligence: The Secret World of Spies: An Anthology, Oxford University Press 2018.
Johnson L.K., Wirtz J.J., Strategic Intelligence: Windows into a Secret World: An Anthology, Roxbury 2004.
Kent S., Strategic Intelligence for American World Policy, Princeton 1949.
Kesselman R.F., Verbal Probability Expressions in National Intelligence Estimates: A Comprehensive Analysis of Trends from the Fifties through Post 9/11, Erie 2008.
Kozłowski J., Teoria i praktyka działań analityczno-informacyjnych, Warszawa 2016.
Król A., Sieci bayesowskie jako narzędzie wspomagające proces podejmowania decyzji, „Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej” 2014, z. 71, s. 209–219.
Marrin S., Analytic objectivity and science: evaluating the US Intelligence Community’s approach to applied epistemology, „Intelligence and National Security” 2020, t. 35, nr 3. https://doi.org/10.1080/02684527.2019.1710806.
Marrin S., Evaluating CIA’s Analytic Performance: Reflections of a Former Analyst, „Orbis” 2013, t. 57, nr 2, s. 325–339.
Marrin S., Evaluating intelligence theories: Current state of play, „Intelligence and National Security” 2018, t. 33, nr 4, s. 479–490. https://doi.org/10.1080/02684527.2018.1452567.
Marrin S., Improving Intelligence Studies as an Academic Discipline, „Intelligence and National Security” 2016, t. 31, nr 2, s. 266–279. https://doi.org/10.1080/02684527.2014.952932.
Marrin S., Rethinking Analytic Politicization, „Intelligence and National Security” 2013, t. 28, nr 1, s. 32–54. https://doi.org/10.1080/02684527.2012.749064.
Marrin S., Revisiting Intelligence and Policy: Problems with Politicization and Receptivity, Routledge 2015.
Marrin S., Understanding and improving intelligence analysis by learning from other disciplines, „Intelligence and National Security” 2017, t. 32, nr 5, s. 539–547. https://doi.org/10.1080/02684527.2017.1310913.
Marrin S., Why strategic intelligence analysis has limited influence on American foreign policy,
„Intelligence and National Security” 2017, t. 32, nr 6, s. 725–742. https://doi.org/10.1080/02684527.2016.1275139.
Minkina M., Sztuka wywiadu w państwie współczesnym, Warszawa 2014.
Nickerson R.S., Feehrer C.E., Decision Making and Training: A Review of Theoretical and Empirical Studies of Decision Making and Their Implications for the Training of Decision Makers, Cambridge 1975.
Planning the Unthinkable. How New Powers Will Use Nuclear, Biological, and Chemical Weapons, P.R. Lavoy, S.D. Sagan, J.J. Wirtz (red.), Cornell University Press 2000.
Reed W., Collins L., Plunging Point: Intelligence Failures, Cover-ups and Consequences, London 2005.
Samet M.G., Subjective Interpretation of Reliability and Accuracy Scales for Evaluating Military Intelligence, Arlington 1975.
Samet M.G., Quantitative Interpretation of Two Qualitative Scales Used to Rate Military Intelligence, „Human Factors” 1975, t. 17, nr 2, s. 192–202. https://doi.org/10.1177/001872087501700210.
Science and Technology Organization, Assessment and Communication of Uncertainty in Intelligence to Support Decision-Making, STO-TR-SAS-114 (08.02.2019).
Shulsky A.N., Schmitt G.J., Silent Warfare: Understanding the World of Intelligence, Washington 2002.
Strategic Denial and Deception: The Twenty-First Century Challenge, R. Godson, J.J. Wirtz (red.), Routledge 2017.
Tversky A., Kahneman D., Judgment under Uncertainty: Heuristics and Biases, „Science. New Series” 1974, t. 185, nr 4157, s. 1124–1131. https://doi.org/10.1126/science.185.4157.1124.
Virine L., Turner M., Project Decisions: The Art and Science, Vienna 2007.
Warner M., Wanted: A definition of intelligence, „Studies in Intelligence” 2002, t. 46, nr 3, s. 15–22.
Wheaton K.J., Beerbower M.T., Towards a new definition of intelligence, „Stanford Law and Policy Review” 2006, t. 17, nr 2, s. 319–330.
Wilson T.D. i in., A New Look at Anchoring Effects: Basic Anchoring and its Antecedents, „Journal of Experimental Psychology” 1996, t. 125, nr 4, s. 387–402.
Wirtz J.J., The Tet Offensive. Intelligence Failure in War, Cornell University Press 1991.
Źródła internetowe
Ekström M.A., Björnsson H.C., A rating system for AEC e-bidding that accounts for rater credibility, Digital Library, https://itc.scix.net/paper/ecce-2001-6 [dostęp: 17 III 2023].
Joint Doctrine Publication 2-00. Understanding and Intelligence Support to Joint Operations (4th Edition), https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/1178940/JDP_2_00_Ed_4_web.pdf [dostęp: 30 VIII 2023].
NATO – STANAG 2511 Intelligence Reports, https://standards.globalspec.com/std/720819/stanag-2511 [dostęp: 17 III 2023].
NATO – AJP-2.1 Intelligence Procedures, https://standards.globalspec.com/std/108985/ajp-2-1 [dostęp: 17 III 2023].
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2023 Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego