Nowa propozycja periodyzacji dziejów botaniki w Polsce

Abstrakt

Periodyzacja służy do podziału danej gałęzi nauki na krótsze, w miarę jednorodne okresy. Pierwsza część niniejszej pracy zawiera analizę kilku dotychczasowych periodyzacji dziejów botaniki w Polsce: jedną z końca XVIII w., dwie z XIX w. i sześć z XX w. Wykazano, że podziały te opierały się na kryteriach w większości niezwiązanych z dziejami nauki o roślinach w Polsce, jak panowanie królów, wydarzenia polityczne za granicą, wydarzenia polityczne na ziemiach polskich czy zagraniczne wydarzenia naukowe.

Podstawą niniejszej propozycji periodyzacji historii botaniki w Polsce jest analiza przygotowanych do Słownika biograficznego botaników polskich życiorysów 1773 botaników i botaników amatorów, którzy w przeszłości działali na ziemiach polskich. Efektem było wydzielenie okresów, w których większa część botaników uprawiała daną dziedzinę botaniki.

Periodyzacja ta obejmuje 6 faz: I – od połowy XIV w. do ostatniej ćwierci XVI w., II – od ostatniej ćwierci XVI w. do ostatniej ćwierci XVIII w., III – 1. i 2. ćwierć XIX w., IV – 3. i 4. ćwierć XIX w., V – 1 i 2. ćwierć XX w. oraz VI – ostatnie półrocze XX w. i pierwsze 2 dekady XXI w.

Każda z faz I–V została scharakteryzowana. Natomiast ze względu na przepisy prawne o ochronie danych osobowych nie było można analizować życiorysów osób żyjących i dostępne fragmentaryczne dane trudno było porównać z odpowiadającymi im danymi z poprzednich faz. Z tego powodu faza VI nie została scharakteryzowana.