Pharmacy in Polish Pharmaceutical Calendars around 1900. Introduction to Research
DOI:
https://doi.org/10.4467/2543702XSHS.24.010.19583Keywords:
pharmaceutical calendars, pharmacies, pharmacists, calendarsAbstract
Around 1900, calendars were sometimes the only source of information about the world for people. Pharmaceutical calendars in Polish were published from 1878.
Currently, documentation on calendars is modest, although they were very popular publications with a wide range of topics and a high level of editing, even though they have not yet lived up to a precise bibliological definition.
Calendars published in Polish for pharmacists, first in Lviv and then in Warsaw, from 1878 until the outbreak of World War I, were rarely mentioned in scientific papers (the last pharmaceutical calendar from this period was published in 1914).
The aim of this work is to show the pharmacy at the end of the 19th and beginning of the 20th century, based on information contained in calendars in the collection of the Museum of Pharmacy of the Jagiellonian University CM in Krakow, since these calendars are a valuable and rich source of knowledge about that period.
The calendars examined in this paper were published between 1878 and 1914 in Lviv and Warsaw. These were the times of Partitions of Poland. The calendars contained scientific articles, manuscripts, lists of pharmacies and pharmacists running Polish pharmacies, advertisements, tables and lists.
The pharmaceutical calendars were an important source of expertise for pharmacists of the time, as access to pharmaceutical textbooks was limited. Pharmaceutical calendars enabled pharmacists to carry out their work in accordance with the law, the advertisements contained in the calendars made it easier to supply pharmacies with necessary products, and the lists of Polish pharmacists and pharmacies operating in different parts of the inexistent country not only enabled contact between them, but also strengthened a sense of patriotism and mobilized them to work tenaciously together for the benefit of the pharmaceutical industry and the rebirth of Poland.
References
Biertümpfel H. Wynajdywanie nowych źródeł dochodowości aptek w związku z ich reorganizacją. Pamiętnik Pierwszego Zjazdu Aptekarzy Królestwa Polskiego w Łodzi dnia 21-22 maja 1912 roku. Warszawa, 1913, s. 49-50.
Bilek M. Apteki i aptekarze południowej Małopolski do 1951 roku. Polskie Towarzystwo Historyczne. Nowy Targ, 2009.
Bilek M. Dzieje aptek w powiecie nowosądeckim do 1951 roku. Nowy Sącz 2010, Wyd. Prezydent Miasta Nowy Sącz i Pol. Tow. Hist. O/ Nowy Sącz.
Bilek M. Inspektorzy farmaceutyczni województwa krakowskiego. Polskie Towarzystwo Historyczne. Nowy Targ – Kraków, 2011.
Bilek M. Krakowskie izby aptekarskie. Wyd. OIA Kraków, Kraków 2011.
Brzezińska J. Historia farmacji w 2009 roku. Kwartalnik Historii Nauki i Techniki 2010, nr 55, z. 2, s. 245-249.
Brzezińska J. Rola Uniwersytetu w Dorpacie w kształceniu polskich studentów farmacji 1802-1918. Kołobrzeg 2017.
Ciepłowski S. Varsaviana w kalendarzach warszawskich 1738-1939. Almanach Muzealny 1, 1997, 179-191.
Ciepłowski S. Varsaviana w kalendarzach warszawskich 1795-1939. Bibliografia. Wyd. Muzeum Historyczne m. st. Warszawy, Warszawa 2008.
Czasopismo Galicyjskiego Towarzystwa Aptekarskiego, 1912, R. XLII, nr 1, s. 3 reklamowa.
Czasopismo Towarzystwa Aptekarskiego. 1871, R. I, nr 1.
Definicja kalendarz słownik jezyka polskiego PWN https://sjp.pwn.pl/szukaj/kalendarz%20.html (dostęp 09.10.2023)
Definicja kalendarz słownik jezyka polskiego SJP https://sjp.pl/kalendarz (dostęp 09.10.2023)
Farmaceutyczny Kalendarz dla aptekarzy, homeopatów, lekarzy. Wyd. Agencja Farmapress. Warszawa 1994.
Farmaceutyczny poradnik kalendarz. Wydawnictwo Farmapress. Warszawa, 2017.
Gorczyńska M. Popularyzacja wiedzy o polskich kalendarzach okresu Oświecenia (1737-1821).Wydawnictwo UMCS, Lublin 1999.
Ihnatowicz E. Kalendarze 2. Połowy XIX wieku jako źródło do badań literackich – Kalendarz Ungra. s. 227-240. [w] Problemy literatury polskiej okresu pozytywizmu, Seria 2. Zakł. Narodowy im. Ossolińskich Wyd. PAN, Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk, Łódź 1983.
Kalendarz do użytku farmaceutów i chemików na rok 1878. Wydawnictwo Towarzystwa Aptekarskiego. Rocznik Pierwszy. Lwów, 1877.
Kalendarz do użytku farmaceutów i chemików na rok 1884. Wydawnictwo galicyjskiego Towarzystwa Aptekarskiego. Rocznik VII, Lwów 1883. Red. Wincenty Jabłonowski.
Kalendarz Farmaceutyczny na rok 1900. Lwów 1900. Red. Bronisław Koskowski.
Kalendarz Farmaceutyczny Polski na rok 1910 dla aptek i składów aptecznych. Wydawnictwa rok 7-dmy. Warszawa. Nakładem i staraniem redakcji „Farmaceuty Polskiego”.
Kalendarz Farmaceutyczny Polski na rok 1911 dla aptek i składów aptecznych. Wydawnictwa rok 8-ty. Warszawa. Nakładem i staraniem redakcji „Farmaceuty Polskiego”.
Kalendarz Farmaceutyczny Polski na rok 1912 dla aptek i składów aptecznych. Wydawnictwa rok 9-ty. Warszawa. Nakładem i staraniem redakcji „Farmaceuty Polskiego”.
Kalendarz Farmaceutyczny Polski na rok 1913 dla aptek i składów aptecznych. Wydawnictwa rok 10-ty. Warszawa. Nakładem i staraniem redakcji „Farmaceuty Polskiego”.
Kalendarz Farmaceutyczny Polski na rok 1914 dla aptek i składów aptecznych. Wydawnictwa rok 11-ty. Warszawa. Nakładem i staraniem redakcji „Farmaceuty Polskiego”.
Kalendarz Farmaceutyczny na rok 1939. Nakładem Mgra Farm. Franciszka Heroda. Warszawa. R. XIX.
Kalendarz Lekarski na rok 1872. Wyd. Red. Gazety Lekarskiej. Warszawa. R. III.
Koskowski B., Propedeutyka Farmaceutyczna. Wstęp do nauk farmaceutycznych z uwzględnieniem deontologii i historji farmacji polskiej. Warszawa, 1933.
Myśliński J. Uwagi o prasie polskiej przełomu XIX i XX w. jako źródle historycznym. Rocznik Historii Czasopiśmiennictwa Polskiego. 1974, 14/1. S.5-26.
Pamiętnik Pierwszego Zjazdu Aptekarzy Królestwa Polskiego w Łodzi dnia 21-22 maja 1912 roku. Warszawa, 1913.
Piskała M. Medycyna ze staropolskiego kalendarza. Analecta, R. XXIX: 2020, z. 2, s. 149-166.
Przybyło J. Kalendarz farmaceutyczny mgra farm. Franciszka Heroda z lat 121-1939. Analecta R. XVIII: 2009, z. 12, s. 111-218.
Przybyło J. Wydawnictwa Franciszka Heroda. Czasopismo Aptekarskie. 2010, nr 8-9, s. 67-73.
Ratajczak T. XIX-wieczne przykłady kalendarzy nadskawińskich. Wadoviana: przegląd historyczno-kulturalny, 2006, nr 10, s. 109-111
Roeske W. Bibliografia polskiej historiografii farmaceutycznej 1816-1971. PZWL, Warszawa 1973.
Skalska M. Wartości wielkopolskich kalendarzy polskich i niemieckich przełomu XIX i XX wieku w aspekcie współczesnej turystyki kulturowej. Turystyka Kulturowa, 2009, nr 7, s. 15-29.
Skrzypkowska J. Polskie kalendarze XIX-wieczne w zbiorach Biblioteki Publicznej m. st. Warszawy Biblioteki Głównej. Warszawa 1998, Warszawska Drukarnia Naukowa PAN.
Ślusarczyk W. Związek Zawodowy Farmaceutów Pracowników w Rzeczypospolitej Polskiej (1919-1939). Wyd. Episteme, Lublin 2020.
Technik Farmaceutyczny w aptece. Poradnik-Kalendarz na rok 2010. Wydawnictwo Farmapress. Warszawa, 2009.
Turowska-Bar I. Polskie Kalendarze XIX wieku (streszczenie). Wyd. Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1967. – streszczenie rozprawy habilitacyjnej
Urbanik M., Jaworska K. Manuał z Apteki Witolda Augustowskiego w Wilnie. Czasopismo Aptekarskie, 2022, 12, s. 43-51.
Ustawa z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz.U. 2001 nr 126 poz. 1381 ze zm.).
Ustawa z dnia 19 kwietnia 1991r. o izbach aptekarskich (Dz.U. 1991, nr 41, poz. 179 ze zm.)
Ustawa z dnia 10 grudnia 2020 r. o zawodzie farmaceuty (Dz.U. 2021 poz. 97 ze zm.).
Wichowa M. Historia w kalendarzach polskich XVIII i początku XIX wieku. Literackie formy popularyzacji wiedzy o przeszłości. Napis, seria VII, 2001, s. 371-378.
Wójcik E. Kalendarze w Polsce w latach międzywojennych. Rocznik Naukowo-Dydaktyczny WSP w Krakowie. 1996, z. 178, s. 127-137.
Żuk. A., Od aptekarza do farmaceuty. Czasopismo Aptekarskie, 2023, 6-7 (354-355), 28-35.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2024 Anna Żuk
