Study of the interest of Seweryn Józef Krzemieniewski (1871–1945) in the nature conservation, the history of botany in Poland, and his passion for popularizing the natural sciences
DOI:
https://doi.org/10.4467/2543702XSHS.20.004.12560Keywords:
Seweryn Józef Krzemieniewski, history of botany, biographies of Polish botanists, history of nature conservation in Poland, natural science education, promotion of natural scienceAbstract
The aim of this paper is to present one of the pioneers of Polish microbiology, Seweryn Józef Krzemieniewski, as a scholar with humanistic and interdisciplinary interests. His work covered primarily the history of botany and was an important contribution to the development of this discipline in the interwar period in Poland. Krzemieniewski is the author of works analyzing the research of Michał Boym, a missionary in China, as well as of an article presenting the history of botany in Lviv. He also prepared biographies of Polish botanists, but not all of them were published. Additionally, the scientist was involved for several years in intensive work in nature conservation, which makes it possible to include him in the group of leading activists in this field in Poland of that period.
Krzemieniewski’s belief in the fundamental importance of education for the development of conscious and environmentally sensitive society seems to be at the root of his humanistic activities, which is clearly visible in his published works. This idea is also reflected in his activities as a popularizer of natural science and a lecturer.
Author Biography
Izabela Krzeptowska-Moszkowicz, Instytut Architektury Krajobrazu, Wydział Architektury, Politechnika Krakowska, Kraków, Poland
References
ZBIORY ARCHIWALNE
Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Spuścizna Emila Godlewskiego sen. Korespondencja. sygn. D IV-8: list Seweryna Krzemieniewskiego do Emila Godlewskiego sen.; Lwów, 29 grudnia 1901 r.
Archiwum PAN w Warszawie. Materiały Seweryna i Heleny Krzemieniewskich. sygn. III- 174.
OPRACOWANIA
Badura, Lesław 1969: Naukowe dzieło Heleny i Seweryna Krzemieniewskich. Wiadomości Botaniczne XII(1), ss. 9–21.
Brzozowski, Stanisław 1987: Kozikowski Aleksander (1879–1956). [W:] Słownik biologów polskich, pod redakcją Stanisława Feliksiaka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. ISBN 83-01-00656-0.
Gawecki, Bolesław 1961: Władysław Mieczysław Kozłowski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, ss. 78.
Hryniewiecki, Bolesław 1948: Seweryn Krzemieniewski (1871–1945). Wspomnienie pośmiertne. Acta Societatis Botanicorum Poloniae XIX. ss. 284–292.
Karpowiczowa, Ludmiła 1987: Wierdak Szymon (1883–1949). [W:] Słownik biologów polskich, pod redakcją Stanisława Feliksiaka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. ISBN 83-01-00656-0.
Köhler, Piotr 2004: Jezuici w dziejach botaniki polskiej. [W:] Stasiewicz-Jasiukowa, Irena (red.). Wkład jezuitów do nauki i kultury w Rzeczpospolitej Obojga Narodów i pod zaborami. Kraków – Warszawa: Komitet Historii Nauki i Techniki PAN, Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna „Ignatianum”, Wydawnictwo „WAM”. ISBN 8373184821.
Kornaś, Jan (red.) 1986: Marian Raciborski. Studia nad życiem i działalnością naukową. De Mariani Raciborski vita et scriptis. Warszawa – Kraków, Uniwersytet Jagielloński, Varia t. CCX, PWN, Nakł. UJ. ISBN 83-01-07342-X.
Kowalik, Tomasz 2006: Rodowód Akademickiego Klubu Turystycznego. Gościniec Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego, 2 (23), ss. 114–118.
Krzemieniewski, Seweryn 1897: Wydzieliny korzeni roślinnych. Wszechświat XVI (24), ss. 369–371.
Krzemieniewski, Seweryn 1899: Narządy roślin wydzielające wodę. Wszechświat XVIII (14), ss. 216–218.
Krzemieniewski, Seweryn 1902: Gospodarstwo łąkowe w górach. Tygodnik Rolniczy 19 (22), ss. 194–195;
Krzemieniewski, Seweryn 1906: O poglądach na tworzenie się kwiatów. Ogrodnictwo 1, ss. 4–9.
Krzemieniewski, Seweryn 1907a: Próby podniesienia uprawy łąk i pastwisk w Tatrach. Rocznik Nauk Rolniczych 3, ss. 145–222.
Krzemieniewski, Seweryn 1907b: Słów kilka o uprawie łąk. Tygodnik Rolniczy 24 (39), ss. 386–387.
Krzemieniewski, Seweryn 1908: Monografia porzeczki prof. E. Janczewskiego. Ogrodnictwo 2, ss. 60–61.
Krzemieniewski, Seweryn 1909: Studia nad Azotobakterem. Rocznik Nauk Rolniczych 4, ss. 127–242.
Krzemieniewski, Seweryn 1922: Ochrona przyrody ojczystej i jej znaczenie. Przyroda i Technika I(1), ss. 23–27 (cz. 1.); I(2), ss. 85–97 (cz. 2).
Krzemieniewski, Seweryn 1923a: Czy to być może? Sylwan, marzec, ss. 49–52.
Krzemieniewski, Seweryn 1923b: Ochrona przyrody ojczystej i jej znaczenie, Warszawa –Lwów: Książnica Polskiego Towarzystwa Nauczycieli Szkół Wyższych, ss. 20.
Krzemieniewski, Seweryn 1926: Chomiec w Krzywczycach pod Lwowem. Ochrona Przyrody 6, ss. 72–75.
Krzemieniewski, Seweryn 1927: Emil Godlewski sen. w 80. rocznicę urodzin. Kosmos 52, ss. 89–100.
Krzemieniewski, Seweryn 1928: Próba bibljografji doświadczalnictwa. Warszawa: Drukarnia Rolnicza, ss. 16.
Krzemieniewski, Seweryn 1929: Bronisław Dębski, Acta Societatis Botanicorum Poloniae 6, ss. 395–397.
Krzemieniewski, Seweryn 1930: Prof. Dr. Emil Godlewski, sen. Zarys działalności naukowej. Wszechświat, Nr 9, ss. 265–275.
Krzemieniewski, Seweryn 1931a: Fosforyty jako nawóz. Kosmos, R. 56, ss. 142–166.
Krzemieniewski, Seweryn 1931b: Prof. Dr. Emil Godlewski (sen.), jako organizator i pedagog. Kosmos, R. 56, z. 2–4, ss. 125–137.
Krzemieniewski, Seweryn 1934a: Kartka z dziejów botaniki w Polsce. Acta Societatis Botanicorum Poloniae, Vol. XI. Suplementum, ss. 13–31.
Krzemieniewski, Seweryn 1934b: Michał Boym jako botanik. Kosmos, ser. B, R. LIX, z. I, ss. 1–21.
Krzemieniewski, Seweryn 1936: Borowiczka Karol. PSB 2, s. 344.
Krzemieniewski, Seweryn 1938a: Ciesielski Teofil. PSB 4, ss. 60–61.
Krzemieniewski, Seweryn 1938b: Przyczynek do znajomości spuścizny botanicznej Michała Boyma. Kosmos, ser. B, R. LXIII, ss. 215–225.
Krzemieniewski, Seweryn 1938c: Władysław M. Kozłowski (wspomnienie). Kosmos, ser. B, R. LXIII, ss. 29–35.
Krzeptowska-Moszkowicz, Izabela 2013: Emil Godlewski senior pionier fizjologii roślin. Kraków: PAU, Komisja Historii Nauki, Monografie 19. ISBN 978-83-7676-144-2.
Kulpiński, Kamil 2011: Edwarda Janczewskiego studia nad porzeczkami. Karta z dziejów systematyki XIX–XX w., Warszawa: Komitet Historii Nauki i Techniki PAN. „Rozprawy z Dziejów Nauki i Techniki”, T. 21. ISBN 978-83-61236-34-4.
Majewski, Tomasz 2000: Edward Franciszek Glinka Janczewski (1846–1918). Botanik, systematyk, anatom, morfolog, algolog. [W:] Zemanek, Alicja (red.): Złota Księga Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi. Uniwersytet Jagielloński. Część I: Biografie uczonych. Kraków, Nakł. UJ, Wydawnictwo Naukowe DWN. ISBN 83-7188-321-8.
Miazek, Monika 2005: Flora Sinensis Michała Boyma SI. Gniezno: Wydawnictwo Fundacji Collegium Europaeum Gnesnense. ISBN 83-922470-2-7.
Mularczyk Magdalena, Kuźniewski Eugeniusz 2018: Nauka jest treścią mojego życia... Prof. Stanisław Kulczyński – życie i dzieło. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT – Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe. ISBN 978-83-7977-355-8.
Piekiełko-Zemanek, Alicja 1986: Kalendarium życia Mariana Raciborskiego. [W:] Kornaś J. (red.), Marian Raciborski. Studia nad życiem i działalnością naukową. Warszawa – Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. ISBN 83-01-07342-X.
Radwańska-Paryska, Zofia 1987: Jan Gwalbert Pawlikowski (1860–1939). [W:] Słownik biologów polskich, pod redakcją Stanisława Feliksiaka. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe. ISBN 83-01-00656-0.
Rakoczy, Leokadia 2000: Seweryn Józef Krzemieniewski (1871–1945) – botanik, fizjolog roślin, mikrobiolog gleby. [W:] Zemanek A. (red.): Złota Księga Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi. Uniwersytet Jagielloński. Część I: Biografie uczonych. Kraków: Wydawnictwo Naukowe DWN. ISBN 83-7188-321-8.
Szafer, Władysław 1965: Zarys historii ochrony przyrody w Polsce. [W:] Szafer W. (red.). Ochrona przyrody i jej zasobów. Problemy i metody. Kraków: Polska Akademia Nauk, Zakład ochrony przyrody, T. I, ss. 53–123.
Zagórowski, Zygmunt 1924: Spis nauczycieli: szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów
nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Lwów – Warszawa: Książnica Polska.
Zakrzewski [brak imienia], 1830: Wspomnienie życia i pism Michała Boyma, uczonego wieku siedemnastego. Czasopism Naukowy Księgozbioru Publicznego im. Ossolińskich. III(2).
Zemanek, Alicja 1992: Historia botaniki w Polsce – stan i perspektywy rozwoju. Kwartalnik Historii Nauki i Techniki 37 (4), ss. 31–45.
Zemanek, Alicja (red.) 2000a. Józef Rostafiński. Botanik i humanista. Kraków: PAU, Komisja Historii Nauki, Monografie 1. ISBN 83-86956-75-5.
Zemanek, Alicja 2000b: Koleje życia Józefa Rostafińskiego. [W:] Zemanek, Alicja (red.). Józef Rostafiński. Botanik i humanista. Kraków: PAU, Komisja Historii Nauki, Monografie 1. ISBN 83-86956-75-5.
Zemanek, Alicja 2000c: Marian Raciborski, botanik, systematyk, fitogeograf, paleobotanik. [W:] Zemanek A. (red.): Złota Księga Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi. Uniwersytet Jagielloński. Część I: Biografie uczonych. Złota Księga Uniwersytetu Jagiellońskiego. Wydział Biologii i Nauk o Ziemi. Kraków: Wydawnictwo Naukowe DWN. ISBN 83-7188-321.
Zemanek, Alicja 2000d: Władysław Szafer (1886–1970). Botanik, fitogeograf, paleobotanik. [W:] Zemanek, Alicja (red.): Złota Księga Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi. Uniwersytet Jagielloński. Część I: Biografie uczonych. Kraków: Wydawnictwo Naukowe DWN. ISBN 83-7188-321.
Zemanek, Alicja 2019: Mistrz i uczeń – Marian Raciborski (1863–1917) i Władysław Szafer (1886–1970) – współtwórcy ochrony przyrody w Polsce. Roczniki Bieszczadzkie, T. 27, ss. 127–150.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2020 Izabela Krzeptowska-Moszkowicz
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
