Abstrakt
Artykuł podejmuje problematykę polityki państw wobec powstania i rozwoju kryptowalut rozumianych jako zdecentralizowane waluty wirtualne, które funkcjonują w modelu komunikacji w sieci typu peer-to-peer, są zabezpieczone kryptograficznie, obrót nimi jest oparty na zaufaniu i konsensusie, a także spełniają w sposób niepełny niektóre funkcje pieniądza. Powstanie i rozwój kryptowalut są zdeterminowane wieloma zmianami zarówno w przestrzeni wirtualnej, jak i w rzeczywistości. Ich coraz większe znaczenie i wpływ na gospodarkę sprawiają, że po 15 latach od powstania bitcoina wydaje się konieczne zaprojektowanie polityki odpowiadającej na nowe wyzwania. Autor podejmuje próbę odpowiedzi na tę potrzebę. Celem artykułu było stworzenie projektu modelowej polityki państw w zakresie obrotu kryptowalutami. Opracowano pięć takich projektów: 1) dominacji, 2) przyjaznego współistnienia, 3) leseferyzmu, 4) częściowej akceptacji, 5) zakazów. W artykule zaprezentowano empiryczną treść każdej z polityk, która powstała na podstawie wskaźników wypracowanych w trakcie wieloetapowego projektu badawczego. Te wskaźniki utworzyły indeks wolności kryptowalutowej. Następnie zostało przeprowadzone badanie ilościowe wśród użytkowników kryptowalut w Polsce. W ramach jednego z modułów tego badania wykorzystano wspomniany indeks. Badanie umożliwiło ewaluację wszystkich projektów polityk, a przedstawiony w artykule zarys wyników badania pozwolił zidentyfikować model polityki państwa oczekiwany przez użytkowników.
InformacjaArtykuł powstał na podstawie rozprawy doktorskiej pt. Polityka państw wobec powstania i rozwoju kryptowalut: analiza empiryczna obronionej na Uniwersytecie Warszawskim. Rozprawa zdobyła pierwszą nagrodę w XIII edycji konkursu Szefa ABW na najlepszą pracę doktorską, magisterską lub licencjacką dotyczącą bezpieczeństwa państwa w kontekście zagrożeń wywiadowczych, terrorystycznych, ekonomicznych.
Bibliografia
Aggarwal S., Kumar N., Basics of blockchain, „Advances in Computers” 2021, t. 121, s. 129–146. https://doi.org/10.1016/bs.adcom.2020.08.007.
AlSallut A.Y., Salamah R.A., Abusamra A.A., Exploratory Study on Hyperledger Fabric Framework: Food Supply Chain as a Case Study, „International Journal of Engineering and Manufacturing” 2023, t. 13, nr 4, s. 11–19. https://doi.org/10.5815/ijem.2023.04.02.
Antonopoulos A.M., Mastering Bitcoin: Unlocking Digital Cryptocurrencies, Beijing–Cambridge–Farnham–Köln–Sebastopol–Tokyo 2014.
Chrabonszczewska E., Bitcoin – nowa wirtualna globalna waluta?, „International Journal of Management and Economics” 2013, t. 40, nr 1, s. 50–71. https://doi.org/10.2478/ijme-2014-0028.
Ciupa K., Blockchain. Wartość w trzech wymiarach, Warszawa 2020.
Ciupa K., Wykorzystanie kryptowalut do mechanizmu prania pieniędzy, w: Wyzwania współczesnej gospodarki w badaniach doktorantów i młodych naukowców, P. Wachowiak (red.), Warszawa 2019, s. 249–264.
Crosby M. i in., BlockChain Technology: Beyond Bitcoin, „Applied Innovation Review” 2016, nr 2, s. 6–19.
Dhanalakshmi E., Babu G.Ch., An Examination of Big Data and Blockchain Technology, „International Journal of Innovative Technology and Exploring Engineering” 2019, t. 8, nr 11, s. 3118–3122. http://dx.doi.org/10.35940/ijitee.K2497.0981119.
European Central Bank, Virtual currency schemes – a further analysis, Frankfurt am Main 2015.
Giddens A., Sutton P.W., Socjologia, Warszawa 2006.
Gogłoza W., Cypherpunks, WikiLeaks i widmo kryptograficznej anarchii, w: Haktywizm (cyberterroryzm, haking, protest obywatelski, cyberaktywizm, e-mobilizacja), M. Marczewska-Rytko (red.), Lublin 2014, s. 203–225.
Iansiti M., Lakhani K.R., The Truth About Blockchain, „Harvard Business Review” 2017, t. 95, nr 1, s. 118–127.
Johnson J.L., Manion S., Blockchain in healthcare, research, and scientific publishing, „Medical Writing” 2019, t. 28, nr 4, s. 10–13.
Keat R., Urry J., Social Theory as Science (Routledge Revivals), London 2011. Kopańko K., Kozłowski M., Bitcoin. Złoto XXI wieku, Gliwice 2014.
Kosior K., Znaczenie technologii Blockchain w rozwoju ubezpieczeń rolniczych – przegląd aplikacji i rozwiązań, „Ubezpieczenia w Rolnictwie – Materiały i Studia” 2021, nr 75, s. 109–136. https://doi.org/10.48058/urms/75.2021.4.
Kozieł G., Podpis elektroniczny – rozwiązania techniczne i uwarunkowania prawne, „Roczniki Kolegium Analiz Ekonomicznych” 2014, nr 33, s. 265–280.
Kozyr-Kowalski S., Max Weber a Karol Marks. Socjologia Maxa Webera jako „pozytywna krytyka materializmu historycznego”, Warszawa 1967.
Kuniński M., Myślenie modelowe w socjologii Maxa Webera, Wrocław 1980.
Leksykon pojęć na temat technologii blockchain i kryptowalut, K. Piech (red.), Warszawa 2016.
Marszałek P., Kryptowaluty – pojęcie, cechy, kontrowersje, „Studia BAS” 2019, nr 1, s. 105–125. https://doi.org/10.31268/StudiaBAS.2019.06.
Mincewicz W., Blockchain technology and national security. The ability to implement a blockchain in the area of national security, „De Securitate et Defensione. O Bezpieczeństwie i Obronności” 2020, t. 6, nr 2, s. 114–129. https://doi.org/10.34739/dsd.2020.02.08.
Mincewicz W., The potential of using blockchain technology in human life: examples of implementation, „Online Journal Modelling the New Europe” 2022, nr 40, s. 78–97. https://doi.org/10.24193/OJMNE.2022.40.04.
Mougayar W., Blockchain w biznesie. Możliwości i zastosowania łańcucha bloków, Gliwice 2019.
Nowak S., Metodologia badań społecznych, Warszawa 2007.
Peck M.E., The cryptoanarchists’ answer to cash, „IEEE Spectrum” 2012, t. 49, nr 6, s. 50–56. https://doi.org/10.1109/MSPEC.2012.6203968.
Piech K., Polityka państw wobec kryptowalut, w: Nauki ekonomiczne w XXI wieku. Stan obecny i perspektywy rozwoju, R. Bartkowiak, P. Wachowiak (red.), Warszawa 2014, s. 181–192.
Rodwald P., Kryptograficzne funkcje skrótu, „Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej” 2013, nr 2, s. 91–102.
Sieroń A., Czy blockchain zrewolucjonizuje etykę w finansach?, „Nowoczesny Bank Spółdzielczy” 2018, nr 3, s. 1–10.
Song J., Zrozumieć Bitcoin. Programowanie kryptowalut od podstaw, Gliwice 2020.
Szpringer W., Blockchain jako innowacja systemowa. Od internetu informacji do internetu wartości, Warszawa 2018.
Sztumski J., Wstęp do metod i technik badań społecznych, Katowice 2005.
Wang L. i in., Cryptographic primitives in blockchains, „Journal of Network and Computer Applications” 2019, t. 127, nr 1, s. 43–58. https://doi.org/10.1016/j.jnca.2018.11.003.
Źródła internetowe
osób, które mogą być Satoshim Nakamoto, Bitcoin.pl, 4 VI 2019 r., https://bitcoin.pl/9-osob-ktore-moga-byc-satoshim-nakamoto/ [dostęp: 4 VI 2024].
China Bans Financial Companies From Bitcoin Transactions, Bloomberg, 5 XII 2013 r., https://www.bloomberg.com/news/articles/2013-12-05/china-s-pboc-bans-financial-companies-from-bitcoin-transactions [dostęp: 25 VI 2024].
Clinch M., Bitcoin banned in Thailand, CNBC, 16 IX 2013 r., https://www.cnbc.com/id/100923551 [dostęp: 25 VI 2024].
Cryptocurrency Ownership Data, https://www.triple-a.io/cryptocurrency-ownership-data [dostęp: 4 VII 2024].
Gensler C.G, Statement on the Approval of Spot Bitcoin Exchange-Traded Products, U.S. Securities and Exchange Commision, 10 I 2024 r., https://www.sec.gov/newsroom/speeches-statements/gensler-statement-spot-bitcoin-011023 [dostęp: 4 VII 2024].
Hughes E., A Cypherpunk’s Manifesto, 9 III 1993 r., https://www.activism.net/cypherpunk/manifesto.html [dostęp: 4 VII 2024].
Library of Congress, Regulation of Cryptocurrency Around the World, 2018 r.
May T.C., The Crypto Anarchist Manifesto, 22 XI 1992 r., https://www.activism.net/cypherpunk/crypto-anarchy.html [dostęp: 4 VII 2024].
Nakamoto S., Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System, https://bitcoin.org/bitcoin.pdf [dostęp: 11 V 2024].
Orji Ch., Bitcoin ban: These are the countries where crypto is restricted or illegal, Euronews, 24 XI 2021 r., https://www.euronews.com/next/2021/11/20/bitcoin-ban-these-are-the-countries-where-crypto-is-restricted-or-illegal2 [dostęp: 25 VI 2024].
The Potential Decline of Cash Usage and Related Implications, EveryCRSReport.com, 10 V 2019 r., https://www.everycrsreport.com/reports/R45716.html [dostęp: 14 VI 2024].
Top Assets by Market Cap, Companiesmarketcap, https://companiesmarketcap.com/assets-by-market-cap/ [dostęp: 9 V 2024].
Wallace B., The Rise and Fall of Bitcoin, WIRED, 23 XI 2011 r., https://www.wired.com/2011/11/mf_bitcoin/ [dostęp: 20 V 2024].
Watson T., Satoshi Nakamoto Finally Revealed! A Back-Of-The-Envelope Discovery Unveils Gavin Andresen as Bitcoin’s Inventor, ZyCrypto, 9 XI 2018 r., https://zycrypto.com/satoshi-nakamoto-finally-revealed-a-back-of-the-envelope-discovery-unveils-gavin-andresen-as-bitcoins-inventor/ [dostęp: 4 VI 2024].
Vaskovskyi E., Technologia blockchain – możliwości zastosowania, http://alterum.pl/uploaded/EVblockchain.pdf [dostęp: 14 VI 2024].
Akty prawne
Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1114 z dnia 31 maja 2023 r. w sprawie rynków kryptoaktywów oraz zmiany rozporządzeń (UE) nr 1093/2010 i (UE) nr 1095/2010 oraz dyrektyw 2013/36/UE i (UE) 2019/1937 (Dz. Urz. UE L 150/40 z 9 VI 2023 r.).
Orzecznictwo
Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 22 X 2015 r., sprawa C-264/14, https://eur-lex.europa.eu/legal-content/pl/ALL/?uri=CELEX%3A62014CJ0264 [dostęp: 19 IX 2024].
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego