Słowa kluczowe
DEVGRU
Delta Force
GROM
polskie wojska specjalne
Abstrakt
Współcześnie wojska specjalne są elitą sił zbrojnych. Zarówno Stany Zjednoczone, jak i Rzeczpospolita Polska dysponują siłami operacji
specjalnych, które wielokrotnie współpracowały ze sobą w ramach szkoleń i działań bojowych. Celem niniejszego artykułu jest
przeanalizowanie i wskazanie podobieństw pomiędzy wybranymi jednostkami specjalnymi Stanów Zjednoczonych a Jednostką Wojskową GROM na podstawie porównania odpowiadających sobie formacji. Jednostki uznane przez autora za swoje odpowiedniki zostały porównane w czterech kategoriach: 1) przeznaczenie, 2) historia powstawania i rozwój w początkowym okresie istnienia, 3) aktualna organizacja, 4) selekcja i trening.
Bibliografia
Borkowski R., Kontrterroryzm i antyterroryzm (aspekty teoretyczne i praktyczne), „Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka” 2016, nr 3, s. 39–49.
Chun C.K.S., Gothic Serpent, London 2012.
Dachowicz D., Królikowski H., Polish Special Forces and Special Operations. Historical outline and present days, Warszawa 2016.
Dojlitko M., Teoria dekonstrukcji komunikatu wizualnego. Narzędzia projektowania kamuflażu militarnego, Gdańsk 2015.
lat GROM, reż. Krzysztof Spiechowicz, Polska 2016.
Gąstał P., Zatrzymanie Slavko Dokmanovića jako przykład modelowej operacji specjalnej przeprowadzonej przez JW GROM w latach 90. XX wieku, „Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka” 2020, nr 2, s. 139–153.
Grom. Prawdziwa historia, reż. Krzysztof Spiechowicz, Polska 2006.
Gut J., Siły specjalne wybranych państw, Warszawa 2019.
Haney E., Delta Force, tłum. K. Matejczyk-Wyka, Zielonka 2010.
Jadach K., Szkolenie żołnierzy oddziałów bojowych JW GROM do działań specjalnych, „Bezpieczeństwo. Teoria i Praktyka” 2020, nr 2, s. 77–88.
Jagodziński B., Współpraca służb i formacji specjalnych w zakresie działań specjalnych, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2016, nr 14, s. 58–91.
Jarmoła T., Kontrterroryzm, Gdańsk 2009.
Kajetanowicz J., Polskie wojska specjalne 1941–2021, Częstochowa 2021.
Królikowski H., Wojskowa Formacja Specjalna GROM 1990–2000, Gdańsk 2001.
McEwen S., Miniter R., Navy Seals, tłum. K. Obłucki, Warszawa 2016.
Neville L., Elita. Współczesne oddziały specjalne od A do Z, tłum. S. Kędzierski, Warszawa 2020.
O’Neill R., Komandos. Moja służba w Navy Seal i strzały, które zabiły bin Ladena, tłum. R. Kot, Poznań 2018.
Operacje specjalne w świetle teorii adm. McRavena, K. Frącik (red.), Toruń 2018.
Pacek B., Wojska Specjalne Sił Zbrojnych RP, Warszawa 2019.
Petelicki S., Komar M., Grom. Siła i honor, Kraków 2013.
Rybak J., GROM.pl, Warszawa 2005.
Schauer H., US Rangers, tłum. B. Floriańczyk, Warszawa 1996.
Wasdin H.E., Templin S., Snajper. Opowieść komandosa SEAL Team Six, Kraków 2011.
Źródła internetowe
Ambinder M., Delta Force Gets a Name Change, The Atlantic, 12 X 2010 r., https://www.theatlantic.com/politics/archive/2010/10/delta-force-gets-a-name-change/64310/ [dostęp: 15 I 2022].
Chluopek I., Task Force-49/Task Force-50, Special Ops, 17 VII 2013 r., https://www.special-ops.pl/artykul/id346,task-force-49task-force-50?p=1 [dostęp: 15 XII 2021].
Chluopek I., Tobie Ojczyzno!, „Special Ops. 30 lat JW GROM”, https://www.special-ops.pl/wydania-ebook/SO_30_lat_JW_GROM.pdf [dostęp: 30 VIII 2021].
Davis E., US Navy SEALs: Overview of Development Group Team 6, Sofrep, 18 VII 2019 r., https://sofrep.com/specialoperations/us-navy-seals-overview-of-development-group-team-6/ [dostęp: 12 II 2022].
D’Costa I., This long-forgotten unit was the direct predecessor to Delta Force, Mighty Networks, 13 VI 2022 r., https://www.wearethemighty.com/mighty-history/this-long-forgotten-unit-was-the-direct-predecessor-to-delta-force/ [dostęp: 16 VI 2022].
Delta Force. The Complete Guide, Sofrep, 15 III 2021 r., https://sofrep.com/specialoperations/delta-force-the-complete-guide/ [dostęp: 13 I 2022].
DEVGRU (United States Naval Special Warfare Development Group, SEAL Team 6), Special Ops, 12 VII 2011 r., https://www.special-ops.pl/artykul/d/93565,devgru-united-states-naval-special-warfare-development-group-seal-team [dostęp: 12 II 2022].
Distinguished member of the special forces regiment. Colonel Charles A. Beckwith, https://www.swcs.mil/Portals/111/sf_beckwith.pdf [dostęp: 8 II 2022].
st Special Forces Operational Detachment-Delta (1st SFOD-D, aka Delta Force), Boot Camp & Military Fitness Institute, 6 II 2017 r., https://bootcampmilitaryfitnessinstitute.com/elite-special-forces/us-elite-special-forces/1st-special-forces-operational-detachment-delta-1st-sfod-d-aka-delta-force/ [dostęp: 23 V 2022].
„GROM powstał z marzeń…” – list Sławomira Petelickiego z okazji XX-lecia JW GROM, https://web.archive.org/web/20230201035122/https://silentheroes.pl/grom-powstal-z-marzen-list-slawomira-petelickiego-z-okazji-xxlecia-jw-grom/ [dostęp: 14 VI 2022].
GROM: Tworzymy historię cz.1, Polsat Sport, 13 VI 2020 r., https://www.polsatsport.pl/film/grom-tworzymy-historie-cz1_6926851/ [dostęp: 5 XI 2021].
Inside SEAL Team 6, „The New York Times”, 6 VI 2015 r., https://www.nytimes.com/interactive/2015/05/27/world/inside-seal-team-six.html?mtrref=www.operationmilitarykids.org&gwh=097DB3D6A3D0F00B2BCBD928A493AF91&gwt=pay&assetType=PAYWALL
[dostęp: 15 I 2022].
Jaka jest prawda o karabinku Grot i jak powinny wyglądać testy broni?, Bezpieczeństwo i Strategia, 21 VI 2021 r., https://bezpieczenstwoistrategia.com/jaka-jest-prawda-o-karabinku-grot-i-jak-powinny-wygladac-testy-broni/ [dostęp: 11 VI 2022].
Januła E., GROM – szpica polskich wojsk specjalnych, Portal Geopolityka, 18 X 2018 r., https://web.archive.org/web/20200128200445/http://geopolityka.org/analizy/eugeniusz-janula-grom-szpica-polskich-wojsk-specjalnych [dostęp: 4 VI 2022].
Jednostka Wojskowa GROM, Serwis Rzeczypospolitej Polskiej, https://www.gov.pl/web/mswia/wojska-specjalne [dostęp: 17 I 2022].
Jednostka Wojskowa GROM, Special Ops, https://web.archive.org/web/20220220194248/https://www.special-ops.pl/leksykon/id135,jednostka-wojskowa-grom [dostęp: 4 VI 2022].
Korsak E., Żołnierze GROM-u na kursie działań specjalnych, Polska Zbrojna, 21 XI 2019 r., http://polska-zbrojna.pl/home/articleshow/29780?t=Zolnierze-GROM-u-na-kursie-dzialan-specjalnych [dostęp: 20 VI 2022].
Morgan W., The not-so-secret history of the U.S. military’s elite Joint Special Operations Command, „The Washigton Post”, 16 XII 2015 r., https://www.washingtonpost.com/news/checkpoint/wp/2015/12/15/the-not-so-secret-history-of-jsoc/ [dostęp: 12 II 2022].
Polsat News: od 250 do 260 osób na liście do ewakuacji z Afganistanu przez polskie służby, 18 VIII 2021 r., https://www.polsatnews.pl/wiadomosc/2021-08-18/msz-nieoficjalnie-od-250-do-260-osob-na-liscie-do-ewakuacji-z-afganistanu-przez-polskie-sluzby/ [dostęp: 5 XI 2021].
Rybak J., Początki jednostki GROM. Operacje w Polsce, 17 VII 2014 r., https://www.creatiopr.pl/poczatki-jednostki-grom-akcje-polsce/ [dostęp: 1 VI 2022].
Selekcja, JW GROM, https://grom.wp.mil.pl/pl/pages/selekcja/ [dostęp: 20 VI 2022].
Sof E., Delta Force: A mighty, secretive, and elite group of warriors, Spec Ops Magazine, https://special-ops.org/1st-special-forces-operational-detachment-delta/ [dostęp: 15 I 2022].
Sof E., SEAL Team 6: America’s Secret Warriors, Spec Ops Magazine, https://special-ops.org/devgru-seal-team-6-shadow-warriors/#Mission [dostęp: 12 II 2022].
Sof E., Tier 1: Special Mission Unit (SMU), Spec Ops Magazine, https://special-ops.org/tier-1-special-mission-unit/ [dostęp: 8 II 2022].
SOF Reference Manual, https://irp.fas.org/agency/dod/socom/sof-ref-2-1/index.html [dostęp: 16 I 2022].
Special-ops. Wojska specjalne, T. Łukaszewski i in. (red.), https://www.special-ops.pl/wydania-ebook/SO_Wojska_Specjalne.pdf [dostęp: 16 VIII 2021].
Speculations about the new Delta Force carbine, WMASG, 5 IV 2020 r., https://wmasg.com/en/articles/view/10066 [dostęp: 8 II 2022].
Spotkanie Prezydenta RP z absolwentami Kursu Bazowego GROM, Biuro Bezpieczeństwa Narodowego, 28 XI 2019 r., https://www.bbn.gov.pl/pl/wydarzenia/8660,Spotkanie-Prezydenta-RP-z-absolwentami-Kursu-Bazowego-GROM.html [dostęp: 20 VI 2022].
Szkolenie bazowe w jednostkach Wojsk Specjalnych, https://web.archive.org/web/20220930103839/https://silentheroes.pl/szkolenie-bazowe-w-jednostkach-wojsk-specjalnych/ [dostęp: 20 VI 2022].
Why SEAL Team 6 was Created. The DEVGRU Files - Episode 4, YouTube, 20 X 2021 r., https://www.youtube.com/watch?v=nGT6fhDuvuw&ab_channel=SOFREP [dostęp: 12 II 2022].
Żemła E., „Jest w Polsce taka siła”. O tym, jak dokładnie 30 lat temu powstał GROM, opowiadają jego dowódcy, Onet, 14 VII 2020 r., https://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/grom-historia-powstania-sukcesy-trudne-momenty-rozmowa-z-dowodcami/d0004tp [dostęp: 5 XI 2021].
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2023 Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego