Słowa kluczowe
działalność wywiadowcza
służby specjalne
Abstrakt
W opracowaniu dokonano analizy zakresu zmian w penalizacji przestępstwa szpiegostwa w Polsce, jakie nastąpiły wraz z nowelizacją Kodeksu karnego z 17 sierpnia 2023 r., a także zmian systemowych w ośmiu innych ustawach, w tym w ustawach kompetencyjnych wszystkich polskich służb specjalnych. Zmiany zostały wprowadzone w celu zwiększenia uprawnień służących zwalczaniu tego rodzaju przestępstw. Głównym celem analizy była próba odpowiedzi na pytanie, czy zakres tych zmian odpowiada postulatom zgłaszanym przez doktrynę prawniczą i praktyków zajmujących się zwalczaniem szpiegostwa w Polsce i dostosowuje stan prawny do aktualnej sytuacji geopolitycznej, związanej głownie z agresywnymi działaniami niemilitarnymi opisywanymi w doktrynach wojennych. Analizę wprowadzonych zmian ukazano na tle procesu legislacyjnego omawianej ustawy, a zwłaszcza towarzyszącej mu dyskusji, bez której właściwe zrozumienie tych zmian nie byłoby możliwe.
Bibliografia
Burczaniuk P., Przestępstwo szpiegostwa – rys historyczny, aktualne regulacje na tle doświadczeń praktycznych i analizy prawno-porównawczej wybranych państw, w: Uprawnienia służb specjalnych z perspektywy współczesnych zagrożeń bezpieczeństwa narodowego. Wybrane zagadnienia, P. Burczaniuk (red.), Warszawa 2017, s. 86–107.
Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Komentarz do art. 117-211a (cz. 1), W. Wróbel, A. Zoll (red.), Warszawa 2017.
Skoneczny Ł., Wojna hybrydowa – wyzwanie przyszłości? Wybrane zagadnienia, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2015, wydanie specjalne: Wojna hybrydowa, s. 39–50.
Słownik Języka Polskiego PWN, t. 1, M. Szymczak (red.), Warszawa 1999.
Wojnowski M., Mit „wojny hybrydowej”. Konflikt na terenie państwa ukraińskiego w świetle rosyjskiej myśli wojskowej XIX–XXI wieku, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2015 wydanie specjalne: Wojna hybrydowa, s. 7–38.
Źródła internetowe
Głosowanie nr 46 na 78. posiedzeniu Sejmu dnia 07-07-2023 r. o godz. 19:21:18, https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/agent.xsp?symbol=glosowania&NrKadencji=9&NrPosiedzenia=78&NrGlosowania=46 [dostęp: 28 VIII 2023].
McKew M.K., Doktryna Gierasimowa, czyli rosyjski sposób na wojnę: chaos, a nie bomby, Onet, 6 IX 2017 r., https://wiadomosci.onet.pl/swiat/doktryna-gierasimowa-czyli-rosyjski-sposob-na-wojne-chaos-a-nie-bomby/svh4p0h [dostęp: 28 VIII 2023].
Mikowski M., Wiceszef MS: zmiany ws. surowszych kar za szpiegostwo są już gotowe, PAP, 23 X 2022 r., https://www.pap.pl/aktualnosci/news%2C1460354%2Cwiceszef-ms-zmiany-ws-surowszych-kar-za-szpiegostwo-sa-juz-gotowe.html [dostęp: 28 VIII 2023].
Rejestracja posiedzenia sejmowej Komisji Nadzwyczajnej do spraw zmian w kodyfikacjach – 14 VI 2023 r., iTV Sejm – transmisje archiwalne, https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/transmisje_arch.xsp?rok=2023&month=06&page=5#D535320871BCC086C12589CC00473889 [dostęp: 28 VIII 2023].
Rejestracja 77. posiedzenia Sejmu – 13 VI 2023 r., iTV Sejm – transmisje archiwalne, https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/transmisje_arch.xsp?page=9#1C429C6BE7B92E29C12588FB0033AB2F [dostęp: 28 VIII 2023].
Rejestracja 65. posiedzenia Senatu RP X kadencji – 26 VII 2023 r., https://av8.senat.pl/10Sen651 [dostęp: 28 VIII 2023].
Rozpatrywanie sprawozdania Komisji o poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (druki nr 3232, 3232-A i 3358), iTV Sejm – transmisje archiwalne, https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/transmisje_arch.xsp?page=2#0CD6003114C05652C12588FB0033AD73 [dostęp: 28 VIII 2023].
Uzasadnienie do Poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (druk nr 3232), https://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/0/F53D07E65F8EC17AC12589B1003F2A96/%24File/3232.pdf [dostęp: 28 VIII 2023].
Zmiany w Kodeksie karnym związane z zagrożeniem bezpieczeństwa państwa, Ministerstwo Sprawiedliwości, 29 III 2022 r., https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/zmiany-w-kodeksie-karnym-zwiazane-z-zagrozeniem-bezpieczenstwa-panstwa [dostęp: 28 VIII 2023].
Rosyjskie źródła internetowe
Герасимов В., Ценность науки в предвидении, „Военно-промышленный курьер”, 27 II 2013 r., https://vpk.name/news/85159_cennost_nauki_v_predvidenii.html [dostęp: 28 VIII 2023].
Фельгенгауэр П., Добиться превосходства над остальным человечеством Начальник российского Генштаба формулирует программу подготовки к масштабной войне, Новая газета, 9 III 2019 r., https://novayagazeta.ru/articles/2019/03/09/79808-dobitsya-prevoshodstva-nad-ostalnym-chelovechestvom [dostęp: 28 VIII 2023].
Akty prawne
Ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2023 r. poz. 1834).
Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (t.j. DzU z 2024 r. poz. 248).
Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa (t.j. DzU z 2023 r. poz. 913, ze zm.).
Ustawa z dnia 10 czerwca 2016 r. o działaniach antyterrorystycznych (t.j. DzU z 2022 r. poz. 2632).
Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (t.j. DzU z 2023 r. poz. 122).
Ustawa z dnia 9 czerwca 2006 r. o Służbie Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służbie Wywiadu Wojskowego (t.j. DzU z 2023 r. poz. 81, ze zm.).
Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (t.j. DzU z 2022 r. poz. 1648, ze zm.).
Ustawa z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (t.j. DzU z 2023 r. poz. 1136, ze zm.).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (DzU z 2022 r. poz. 1138, ze zm.).
Orzecznictwo
Wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 28 XI 2016 r., sygn. akt II AKa 96/16. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 24 XI 2017 r., sygn. akt II AKa 269/17. Wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z 17 V 2005 r., sygn. akt IV K 86/05.
Wyrok Sądu Okręgowego w Katowicach z 19 X 2015 r., sygn. akt V K 141/15. Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 11 VIII 2022 r., sygn. akt XVIII K 78/22. Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 21 II 2022 r., sygn. akt XVIII K 58/20. Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 8 III 2019 r., sygn. akt XII K 176/18.
Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z 23 III 2016 r., sygn. akt XVIII K 110/15.
Inne dokumenty
Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej 2020, https://www.bbn.gov.pl/ftp/dokumenty/Strategia_Bezpieczenstwa_Narodowego_RP_2020.pdf [dostęp: 28 VIII 2023].
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
Prawa autorskie (c) 2024 Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego