Słowa kluczowe
transformacja energetyczna
cywilizacja ekologiczna
Abstrakt
Chińska Republika Ludowa dokonała w ciągu ostatnich 40 lat ogromnego skoku cywilizacyjnego, dzięki czemu m.in. wyciągnięto ponad 850 mln mieszkańców tego kraju ze skrajnego ubóstwa. Ten niebywały postęp został jednak przypłacony degradacją środowiska naturalnego. W 2012 r. Xi Jinping został sekretarzem generalnym Komunistycznej Partii Chin, a w 2013 r. – przewodniczącym Chińskiej Republiki Ludowej. W ciągu lat rządów skonsolidował w swoich rękach władzę, której nie miał żaden inny polityk od czasów Mao Zedonga i Deng Xiaopinga. Równocześnie stanął przed wyzwaniami związanymi z kryzysem klimatycznym w wymiarze krajowym i światowym. Zdaniem Xi Jinpinga zaradzenie tej krytycznej sytuacji wymaga stworzenia w Chinach cywilizacji ekologicznej. W artykule zostały scharakteryzowane idee cywilizacji ekologicznej, jak również przedstawione najważniejsze działania podjęte przez Xi Jinpinga w celu ich realizacji.
Bibliografia
Bogusz M., Jakóbowski J., Komunistyczna Partia Chin j jej państwo. Konserwatywny zwrot Xi Jinpinga, Warszawa 2019.
Bolesta A., Chiny w okresie transformacji, Warszawa 2006.
Chang Wejen, Classical Chinese Jurisprudence and the Development of the Chinese Legal System, „Tsinghua China Law Review” 2012, t. 2, s. 207–272.
Chołaj H., Kapitalizm konfucjański? Chińskie reformy ekonomiczne a globalizacja, Warszawa 2014.
Eisenbarth S., Is Chinese trade policy motivated by environmental concerns?, „Journal of Environmental Economics and Management” 2017, nr 82, s. 74–103.
Gacek Ł., Cywilizacja ekologiczna i transformacja energetyczna w Chinach, Poznań 2020.
Gacek Ł., Zielona energia w Chinach. Zrównoważony rozwój. Ochrona środowiska. Gospodarka niskoemisyjna, Kraków 2016.
Guoqian Wang i in., Desertification and Its Mitigation Strategy in China, „Journal of Resources and Ecology” 2012, nr 3, s. 97–104.
Hanson A., Ecological Civilization in the People’s Republic of China: Values, Action, and Future Needs, Manila 2019.
Historia i rzeczywistość. 100 pojęć do zrozumienia Komunistycznej Partii Chin, Dou Qiang (red.), Toruń 2019.
Hsieh Chang-Tai, Song Zheng, Grasp the Large, Let Go of the Small: The Transformation of the State Sector in China, Cambridge 2015.
Huang Yanzhong, Toxic Politics: China’s Environmental Health Crisis and Its Challenge to the the Chinese State, Cambridge 2020.
Indeks zagadnień kluczowych dla zrozumienia współczesnych Chin, Zhou Mingwei (red.), Toruń 2020.
Leksykon wiedzy o Chinach współczesnych, Sanjuan Thierry (red.), Warszawa 2009.
Leutert W., Firm Control: Governing the State-owned Economy Under Xi Jinping, „China Perspectives” 2018, nr 1–2, s. 27–36.
Paracka D., China’s Three Teachings and the Relationship of Heaven, Earth and Humanity, „Worldviews” 2012, t. 16, nr 1, s. 79–81.
Pesce M. i in., Circular Economy in China: Translating Principles into Practice, „Sustainability” 2020, t. 12, nr 3.
Sen Peng, Li Chen, Reformując Chiny. Główne wydarzenia (1992–2004), Toruń 2013.
Sheng Hui, The Thought of Ecological Ethics in Chinese Traditional Culture, „Journal of Henan University of Science and Technology” 2009, t. 27, nr 6.
Song Xingqiang, Wennersten R., Mulder K.F., Challenges of Sustainable Development in China, Stockholm 2007.
Wang Xiangsui, Zgłębiając cud. Prawda o modernizacji Chin, Toruń, 2019.
Xu Yi-Chong, China’s Giant State-Owned Enterprises as Policy Advocates: The Case of the State Grid Corporation of China, „The China Journal” 2018, nr 79, s. 21–39.
Xu Yi-Chong, Sinews of Power: Politics of the State Grid Corporation of China, Oxford 2017.
Xuguang Zhao, The Dilemma of „Sports” Environmental Governance and the Transformation of the Rule of Law, „Shandong Social Sciences” 2017, nr 8, s. 169–174.
Yongnian Zheng, Power to dominate, not to change: how China’s central-local relations constrain its reform, Singapore 2019.
Zeng Jinghan, What Matters Most in Selecting top Chinese Leaders? A Qualitative Comparative Analysis, „Journal of Chinese Political Science” 2013, nr 18, s. 223–239.
Zhang Junfeng i in., Environmental health in China: progress towards clean air and safe water, „The Lancet” 2010, t. 375, s. 1110–1119.
Zhang Qianfan, The Constitution of China, w: The Cambridge Companion to Comparative Constitutional Law, R. Masterman, R. Schütze (red.), Cambridge 2019.
Zhang Yu, Chińska reforma gospodarcza. Doświadczenia i implikacje, Toruń 2019.
Zhang Yunfei, Li Na, Zielony rozwój, Toruń, Łysomice 2019.
Zhao Yiliang, Wan Linyan, Zhang Shuhuan, Chiny i Komunistyczna Partia Chin. Wyzwania stojące przed nimi i odpowiedzi na nie, Toruń 2019, s. 178–208.
Źródła internetowe
Barboza D., In China, Farming Fish in Toxic Waters, „The New York Times”, 15 XII 2007 r., https://www.nytimes.com/2007/12/15/world/asia/15fish.html [dostęp: 11 XI 2020].
China corruption: Life term for ex-security Chief Zhou, BBC, 11 VI 2015 r., https://www.bbc.com/news/world-asia-china-33095453 [dostęp: 8 XII 2020].
China executes mining tycoon Liu Han, who had links to ex-security tsar Zhou Yongkang,
„South China Morning Post”, 9 II 2015 r., https://www.scmp.com/news/china/article/
/chinese-mining-tycoon-liu-han-linked-zhou-yongkang-executed [dostęp: 8 XII
.
China pollution: First ever red alert in effect in Beijing, BBC, 8 XII 2015 r., https://www.bbc.com/news/world-asia-china-35026363 [dostęp: 11 XI 2020].
China seizes US$14.5b assets from family, associates of ex-security chief Zhou Yongkang, „South China Morning Post”, 30 III 2014 r., https://www.scmp.com/news/china/article/1460962/china-seizes-us145b-assets-family-associates-ex-security-chief-zhou [dostęp:
XII 2020].
China’s 2017 Communist Party Leadership Structure & Transition, US-China Business Council, czerwiec 2017 r., https://www.uschina.org/sites/default/files/LeadershipReport.pdf[dostęp: 8 XII 2020].
Coal industry of Shanxi province anti-corruption investigations: 7 fall of Group 5 executives, 1 IV 2016 r., http://wap.uuhomepage.com/StaticWapPages/20160401/20160401074628998.html [dostęp: 8 XII 2020].
Developing a Circular Economy in China: Highlights and Recommendations, World Bank, czerwiec 2009 r., https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/18889/489170REPLACEM10BOX338934B01PUBLIC1.pdf?sequence=1&isAllowed=y [dostęp: 11 XI 2020].
Environmental Impact Assessment in China, Tan Zhu, Kin-Che Lam (red.), Tianjin 2009, https://www.researchgate.net/profile/Kin-Che-Lam/publication/268503532_Environmental_Impact_Assessment_in_China/links/546ca4160cf2b0bc8e539312/Environmental-Impact-
Assessment-in-China.pdf [dostęp: 17 XI 2020].
Factbox: Catching tigers and hidden flies in China’s Energy sector, Reuters, 21 IX 2018 r., https://www.reuters.com/article/us-china-corruption-energy-factbox-idUSKCN1M1120 [dostęp: 8 XII 2020].
Former China energy chief Jiang Jiemin jailed for corruption, BBC, 12 X 2015 r., https://www.bbc.com/news/world-asia-china-34503469 [dostęp: 8 XII 2020].
Giziński J., Mała rewolucja kulturalna, „Rzeczpospolita”, 6 IX 2013 r., https://www.rp.pl/artykul/1045519-Mala-rewolucja-kulturalna.html [dostęp: 8 XII 2020].
Góralczyk B., Chiny chcą być numerem jeden, Obserwator Finansowy, 31 X 2020 r., https://www.obserwatorfinansowy.pl/tematyka/makroekonomia/trendy-gospodarcze/chiny-chca-byc-numerem-jeden/ [dostęp: 8 XII 2020].
Green F., Stern N., China’s „new normal”: structural change, better growth. And peak emissions, Centre for Climate Change Economics and Policy, czerwiec 2015 r., s. 7, https://www.lse.ac.uk/granthaminstitute/wp-content/uploads/2015/06/China_new_normal_web.pdf
[dostęp: 1 XI 2020].
Horta L., Chinese Agriculture Goes Global, Yale University, 16 XII 2014 r., https://yaleglobal.yale.edu/content/chinese-agriculture-goes-global [dostęp: 11 XI 2020].
How Xi Jinping’s ecological idea has changed rural China, CGTN, 15 VIII 2020 r., https://www.youtube.com/watch?v= obpQX0PvRY&feature=emb_title [dostęp: 19 XI 2020].
Huang Cary, Xi Jinping strengthens his grip with Zhou Yongkang takedown... but what next?, „South China Morning Post”, 29 VII 2014 r., https://www.scmp.com/news/china/article/1561990/xi-jinping-boosts-clout-zhou-yongkang-takedown-what-next [dostęp: 8 XII 2020].
Huang Chengliang, Theoretical Origins of Xi Jinping’s Thought on Ecological Civilization, „Chinese Journal of Urban and Environmental Studies” 2019, t. 7, nr 2, https://www.worldscientific.com/doi/pdf/10.1142/S2345748119750022 [dostęp: 1 XI 2020].
Jin Wang, „China’s green laws are useless”, China Dialogue, 23 IX 2010 r., https://chinadialogue.net/en/pollution/3831-china-s-green-laws-are-useless/ [dostęp: 17 XI 2020].
Johnson Ch., Kennedy S., Xi’s Signature Governance Innovation: The Rise of Leading Small Groups, Center for Strategic and International Studies, 17 X 2017 r., https://www.csis.org/analysis/xis-signature-governance-innovation-rise-leading-small-groups [dostęp: 8 XII 2020].
La Crise de L’eau : Enjeu du XXième Siècle en Chine, Resources, 20 IX 2016 r., https://www.thinktank-resources.com/actualites/la-crise-de-leau-enjeu-du-xxieme-siecle-en-chine-paris-8h30-10h30-sciences-po-centre-de-recherches-internationales-56-rue-jacob-paris-6/
[dostęp: 11 XI 2020].
Lau Mimi, Chinese court jails senior ethnic Uygur official for life on corruption charges, „South China Morning Post”, 3 XII 2019 r., https://www.scmp.com/news/china/politics/article/3040287/chinese-court-jails-senior-ethnic-uygur-official-life [dostęp: 8 XII 2020].
Lau Mimi, Former China Resources chairman Song Lin pleads guilty to corruption, „South China Morning Post”, 27 II 2017 r., https://www.scmp.com/news/china/policies-politics/article/2074354/former-china-resources-chairman-song-lin-stands-trial [dostęp: 8 XII 2020].
Lee Jeong-ho, Former Sinochem general manager Cai Xiyou jailed for 12 years for corruption; latest official to fall in China’s crackdown, „South China Morning Post”, 27 XII 2018 r., https://www.scmp.com/news/china/politics/article/2179571/former-sinochem-general-manager-cai-xiyou-jailed-12-years [dostęp: 8 XII 2020].
Liu Zhu, Cai Bofeng, High-resolution Carbon Emissions Data for Chinese Cities, Harvard Kennedy School, Belfer Center, sierpień 2018 r., https://www.belfercenter.org/publication/high-resolution-carbon-emissions-data-chinese-cities [dostęp: 21 IV 2021].
Maizland L., China’s Fight Against Climate Change and Environmental Degradation, Council on Foreign Relations, 19 V 2021 r., https://www.cfr.org/backgrounder/china-climate-change-policies-environmental-degradation [dostęp: 5 VI 2021].
Ng Eric, China’s state-owned oil and gas giants set for reshuffle of top brass, „South China Morning Post”, 1 V 2015 r., https://www.scmp.com/news/china/policies-politics/article/1783755/chinas-state-owned-oil-and-gas-giants-set-reshuffle-top [dostęp: 8 XII 2020].
Patton D., Wong Fayen, Coal Mining Project Drains Groundwater and Discharges Toxic Waste, Scientific American, 23 VII 2013 r., https://www.scientificamerican.com/article/chinas-shenhua-drains-groundwater-f/ [dostęp: 11 XI 2020].
People’s Republic of China Second Biennial Update Report on Climate Change, grudzień 2018 r., https://unfccc.int/sites/default/files/resource/China%202BUR_English.pdf [dostęp: 8 XII 2020].
PetroChina Co., Ltd., https://asia.nikkei.com/Companies/PetroChina-Co.-Ltd2 [dostęp: 8 XII 2020].
Poverty headcount ratio at $1.90 a day (2011 PPP) (% of population) – China, The World Bank, https://data.worldbank.org/indicator/SI.POV.DDAY?locations=CN [dostęp: 21 IV 2021].
The World Bank in China, The World Bank, https://www.worldbank.org/en/country/china/overview#3 [dostęp: 21 IV 2021].
Voïta T., Xi Jinping’s Institutional Reforms. Environment over Energy?, Institut français des relations internationales, 2 X 2018 r., https://www.ifri.org/sites/default/files/atoms/files/voita_xi_jinping_institutional_reforms_2018.pdf [dostęp: 8 XII 2020].
Wong Edward, Beijing Issues Red Alert Over Air Pollution for the First Time, „The New York Times”, 7 XII 2015 r., https://www.nytimes.com/2015/12/08/world/asia/beijing-pollution-red-alert.html [dostęp: 11 XI 2020].
Xiao Qiang, Chinese Economy: Unstable, Unbalanced, Uncoordinated, and Unsustainable, „China Digital Times”, 19 III 2007 r., https://chinadigitaltimes.net/2007/03/chinese-economy-unstable-unbalanced-uncoordinated-and-unsustainable-stephen-roach/ [dostęp: 19 XI 2020].
Yang Ge, Huang Kaixi, Former Sinopec Executive Gets 15 Years for Corruption, Caixin Global, 25 I 2017 r., https://www.caixinglobal.com/2017-01-25/former-sinopec-executive-gets-15-years-for-corruption-101049013.html [dostęp: 8 XII 2020].
Yu Ning i in., Three Officials at Center of Graft Scandal Were Secretaries to Ex-High Official, Caixin Global, 9 VII 2014 r., https://www.caixinglobal.com/2014-07-09/three-officials-at-center-of-graft-scandal-were-secretaries-to-ex-high-official-101013239.html [dostęp: 8 XII 2020].
Zhou Di, China’s Environmental Vertical Management Reform: An Effective and Sustainable Way Forward or Trouble in Itself?, „Laws” 2020, t. 9, nr 4, https://www.mdpi.com/2075-471X/9/4/25/htm [dostęp: 5 VI 2021].
Chińskie źródła internetowe
Canfa W., 中国现代环境立法的现状与未来展望 (ang. Current Status and Future Prospects of China’s Modern Environmental Legislation), Sohu.com, 10 II 2011 r., http://news.sohu.com/20110310/n279751843.shtml [dostęp: 17 XI 2020].
中共中央印发《深化党和国家机构改革方案》(ang. The Central Committee of the Communist Party of China issued the “Deepening Party and State Institu-tional Reform Plan”), People’s Daily Online, 21 III 2018 r., http://politics.people.com.cn/n1/2018/0321/c1001-29881261.
html [dostęp: 8 XII 2020].
关于国务院机构改革方案的说明 (ang. Explanation on the Institutional Reform Plan of the State Council), http://www.gov.cn/guowuyuan/2018-03/14/content_5273856.htm [dostęp: 8 XII 2020].
浙江省委书记习近平：绿水青山就是金山银山 (ang. Zhejiang Provincial Party Secretary Xi Jinping: Green water and green mountains are golden mountains), 24 IV 2006 r., http://cpc.people.com.cn/GB/47816/4322332.html?fbclid=IwAR1eQtSiwk3xxE_jAExIzx9d6dVRXOQmEkTUFyRI85nGb1Bo5uGwihVupNc [dostęp: 1 XI 2020].
环保部部长李干杰：组建生态环境部将实现“ 五个打通” (ang. Minister of Environmental Protection Li Ganjie: The Establishment of the Ministry of Ecology and Environment Will Achieve „Five Open Links”), Xinhuanet, 17 III 2018 r., http://www.xinhuanet.com/politics/
lh/2018-03/17/c_1122551701.htm [dostęp: 8 XII 2020].
Akty prawne
Constitution of the People’s Republic of China, https://www.constituteproject.org/constitution/China_2018.pdf?lang=en [dostęp: 5 VI 2021].
Artykuły zamieszczone w czasopiśmie objęte są licencją CC BY-NC-SA 4.0 (Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe).