Słowa kluczowe
bezpieczeństwo cybernetyczne
zagrożenia cybernetyczne
cyberprzestrzeń
cybeprzestępczość
cyberterroryzm
Abstrakt
Artykuł został poświęcony cyberbezpieczeństwu jako priorytetowi gospodarki narodowej w kontekście globalnych zagrożeń gospodarki światowej mających wpływ na bezpieczeństwo państw. Zagrożenia cybernetyczne są z pewnością jednym z głównych zagrożeń bezpieczeństwa światowej gospodarki, a tym samym cyberbezpieczeństwo staje się priorytetem dla gospodarki narodowej, także dla Rzeczypospolitej Polskiej. Tezę tę potwierdzają m.in. statystyki incydentów cybernetycznych oraz liczne działania podejmowane przez państwa w celu zwalczania cyberzagrożeń.
Bibliografia
Aleksandrowicz T.R., Bezpieczeństwo w cyberprzestrzeni ze stanowiska prawa międzynarodowego, „Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego” 2016, nr 15, s. 11–28.
Banasiński C., Podstawowe pojęcia i podstawy prawne bezpieczeństwa w cyberprzestrzeni, w: Cyberbezpieczeństwo. Zarys wykładu, C. Banasiński (red.), Warszawa 2018.
Banasiński C., Nowak W., Europejski i Krajowy System Cyberbezpieczeństwa, w: Cyberbezpieczeństwo. Zarys wykładu, C. Banasiński (red.), Warszawa 2018.
Biała Księga Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, BBN, Warszawa 2013.
Bógdał-Brzezińska A., Gawrycki M.F., Cyberterroryzm i problemy bezpieczeństwa informacyjnego we współczesnym świecie, Warszawa 2003.
Górka M., Wybrane aspekty definicyjne cyberterroryzmu i ich znaczenie w perspektywie polityki bezpieczeństwa, „Cywilizacja i Polityka” 2017, t. 15, nr 15, s. 295–315.
Grzelak M., Liedel K., Bezpieczeństwo w cyberprzestrzeni. Zagrożenia i wyzwania dla Polski – zarys problemu, „Zeszyty Naukowe Wydawnictwa Uniwersytetu Ekonomicznego” 2014, nr 2, s. 125–139.
Hoffmann T., Główni aktorzy cyberprzestrzeni i ich działalność, w: Cyberbezpieczeństwo wyzwaniem XXI wieku, T. Dębowski (red.), Łódź–Wrocław 2018, s. 11–30.
Jankowski P., Cyberterroryzm jako współczesne zagrożenie dla administracji publicznej, „Młody Jurysta” 2018, nr 4, s. 13–27.
Koncepcja strategiczna NATO z 2010 r., „Bezpieczeństwo Narodowe” 2014, nr 29, s. 203–216.
Kośla R., Cyberterroryzm – definicja zjawiska i zagrożenie dla Polski, wystąpienie na konferencji w Bemowie, 29 XI 2002 r.
Koziej S., Bezpieczeństwo narodowe Rzeczypospolitej Polskiej: aspekty strategiczne, „Myśl Ekonomiczna i Polityczna” 2013, nr 1, s. 143 168.
Koziej S., Identyfikacja zagrożeń globalnych dla bezpieczeństwa międzynarodowego, „Przyszłość. Świat-Europa-Polska” 2012, nr 2, s. 30–33.
Lakomy M., Bezpieczeństwo teleinformatyczne (cyberbezpieczeństwo), w: Bezpieczeństwo międzynarodowe w XXI wieku, M. Lakomy, R. Zięba (red.), Warszawa 2018, s. 55–69.
Lakomy M., Cyberprzestrzeń jako nowy wymiar rywalizacji i współpracy państw, Katowice 2015.
Nowak W., Ochrona infrastruktury krytycznej w cyberprzestrzeni, w: Cyberbezpieczeństwo. Zarys wykładu, C. Banasiński (red.), Warszawa 2018.
Oleksiewicz I., Cyberterroryzm jako realne zagrożenie dla Polski, „Rocznik Bezpieczeństwa Międzynarodowego” 2018, t. 12, nr 1, s. 53- 67.
Palka D., Stecuła K., Postęp technologiczny – dobrodziejstwo czy zagrożenie?, w: Innowacje w zarządzaniu i inżynierii produkcji, t. 1, D. Palka, K. Stecuła, R. Knosala (red.), Opole 2018.
Polityka Ochrony Cyberprzestrzeni Rzeczypospolitej Polskiej, Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji, Warszawa 2013.
Strategia Cyberbezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polski na lata 2019–2024, Ministerstwo Cyfryzacji, Warszawa 2019.
Strategia Cyberbezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej na lata 2017–2020, Ministerstwo Cyfryzacji, Warszawa 2017.
Szpyra R., Cyberbezpieczeństwo i cyberaktywność militarna, w: Cyberbezpieczeństwo. Zarys wykładu, C. Banasiński (red.), Warszawa 2018.
Szubrycht T., Cyberterroryzm jako nowa forma zagrożenia informatycznego, „Zeszyty Naukowe Akademii Marynarki Wojennej” 2005, r. 46, nr 1, s 173–187.
Zagrożenia we współczesnym świecie jako temat edukacji geograficznej, T. Michalski (red.), Warszawa 2008.
Źródła internetowe
APA Dictionary of Psychology, American Psychological Association, https://dictionary.apa.org/situation-awareness [dostęp: 21 IV 2021].
Infrastruktura krytyczna, Serwis Rzeczypospolitej Polskiej, https://www.gov.pl/web/rcb/infrastruktura-krytyczna [dostęp: 14 IV 2022].
Koziej S., Transsektorowy charakter cyberbezpieczeństwa. Strategiczne wyzwania dla Polski i NATO, https://koziej.pl/wp content/uploads/2016/10/IBK-Cyberbezpiecze%C5%84stwo- 25.10.2016.pdf [dostęp: 20 XII 2020].
Krajowy system cyberbezpieczeństwa, Serwis Rzeczypospolitej Polskiej, https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/krajowy-system-cyberbezpieczenstwa- [dostęp: 13 IV 2021].
(MINI)SŁOWNIK BBN: Propozycje nowych terminów z dziedziny bezpieczeństwa, BBN, http://katedrawiss.uwm.edu.pl/sites/default/files/download/202005/minislownik-bbn-propozycje-nowych-terminow-z-dziedziny-bezpieczenstwa.pdf [dostęp: 9 II 2021].
Narodowy Program Ochrony Infrastruktury Krytycznej. Załącznik nr 1: Standardy służące zapewnieniu sprawnego funkcjonowania infrastruktury krytycznej – dobre praktyki i rekomendacje, Rządowe Centrum Bezpieczeństwa, https://archiwum.rcb.gov.pl/wp-content/
uploads/Za%C5%82%C4%85cznik-nr-1-Standardy-s%C5%82u%C5%BC%C4%85ce-zapewnieniu-sprawnego-funkcjonowania infrastruktury-krytycznej-%E2%80%93-dobre-praktyki-i-rekomendacje.pdf [dostęp: 14 IV 2021].
Ottis R., Lorents P., Cyberspace: Definition and Implications, w: Materiały z konferencji pt.: „Proceedings of the 5th International Conference on Information Warfare and Security”,
Dayton U.S. 2010, https://dumitrudumbrava.files.wordpress.com/2012/01/cyberspace-definition- and-implications.pdf [dostęp: 20 XII 2020].
Powstała nowa mapa internetu, Benchmark 13 IX 2010 r., https://www.benchmark.pl/aktualnosci/powstala-nowa-mapa-internetu.html [dostęp: 21 04 2021]
Rośnie liczba cyberzagrożeń, Serwis Rzeczypospolitej Polskiej, 23 II 2022 r., https://www.gov.pl/web/sluzby-specjalne/rosnie-liczba-cyberzagrozen [dostęp: 24 IV 2022].
Systemy infrastruktury krytycznej, Serwis Rzeczypospolitej Polskiej, https://www.gov.pl/web/rcb/systemy-infrastruktury-krytycznej [dostęp: 14 IV 2022].
Szymczykiewicz R., Czym jest cyberprzestępstwo?, Infor, 28 XII 2011 r., https://www.infor.pl/prawo/prawokarne/przestepstwa-komputerowe/298370,2,Czym-jest-cyberprzestepstwo.html [dostęp: 20 XII 2020].
Akty prawne
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1148 z dnia 6 lipca 2016 r. w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych na terytorium Unii (Dz. Urz. UE L 194 z 19 VII 2016 r.).
Ustawa z dnia 5 lipca 2018 o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa (t.j. DzU z 2020 r. poz. 1369, ze zm.).
Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (t.j. DzU z 2022 r. poz. 261, ze zm.).
Artykuły zamieszczone w czasopiśmie objęte są licencją CC BY-NC-SA 4.0 (Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe).